അനറബി നാട്ടിലെ അറബിക്കഥ

2022ൽ ​ഖ​ത്ത​റി​ൽ ന​ട​ന്ന ലോ​ക​ക​പ്പ് ഫു​ട്ബാ​ളാ​ണ് വേ​ദി. ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലാ​ദ്യ​മാ​യി ലോ​ക​ക​പ്പ് സെ​മി​ഫൈ​ന​ലി​ലെ​ത്തി​യ ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ രാ​ജ്യ​മെ​ന്ന നേ​ട്ടം മൊ​റോ​ക്കോ സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കു​ന്നു. അ​ന്ന് മൊ​റോ​ക്ക​ൻ ടീ​മി​നെ പ്ര​ശം​സി​ച്ച് പ്ര​ശ​സ്ത അ​റ​ബി​ ക​വി​യും പ​ണ്ഡി​ത​നു​മാ​യ മ​ല​പ്പു​റം മ​ങ്ക​ട കൂ​ട്ടി​ൽ സ്വ​ദേ​ശി ഡോ. ​എം. അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി ഒ​രു ക​വി​ത​യെ​ഴു​തി. പ​ര​ക്കെ പ്ര​ചാ​രം​ ല​ഭി​ച്ച ഈ ​ക​വി​ത പ്ര​ശ​സ്ത ജോ​ർ​ഡ​ൻ ക​വി ഡോ. ​നി​സാ​ർ സ​ർ​ത്വാ​വി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഫേ​സ്ബു​ക്ക് പേ​ജി​ൽ പ​ങ്കു​വെ​ച്ച​തോ​ടെ ഏ​റെ ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

ലോ​ക​ക​പ്പ് ഫു​ട്ബാ​ൾ മാ​ത്ര​മ​ല്ല ലോ​ക​മെ​മ്പാ​ടു​മു​ള്ള വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യു​ടെ ക​വി​ത​ക​ളി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ക​യാ​ണ്. വി​ഷ​യ​വൈ​വി​ധ്യം ത​ന്നെ​യാ​ണ് അ​റ​ബി​ കവി​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വ്യ​തി​രി​ക്ത​നാ​ക്കു​ന്ന​തും. പ്ര​ണ​യ​വും വി​ര​ഹ​വും പ്ര​ശം​സ​യും ആ​ക്ഷേ​പ​വും സ​ന്തോ​ഷ​വും സ​ന്താ​പ​വു​മെ​ല്ലാം ആ ​ക​വി​ത​ക​ളി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു​തു​ളു​മ്പു​ന്നു. ഫ​ല​സ്തീ​ൻ ജ​ന​ത​യു​ടെ പോ​രാ​ട്ട​ത്തെ​യും രോ​ദ​ന​ത്തെ​യും കു​റി​ച്ച് ഒ​ട്ടേ​റെ ക​വി​ത​ക​ളാ​ണ് ര​ചി​ച്ച​ത്. അ​വ​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം കൂ​ടു​ത​ൽ ലോ​ക​പ്ര​ശ​സ്തി നേ​ടി​യ​തും.

ഒ​ലിവി​ന്റെ രോ​ദ​നം

ഡോ. ​എം. അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യെ സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രും ശി​ഷ്യ​രും സ്നേ​ഹ​പൂ​ർ​വം വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ത് ‘എം’ ​എ​ന്നാ​ണ്. അ​റ​ബി ഭാ​ഷ​യി​ൽ സ​മു​ദ്രം (യം) ​എ​ന്നാ​ണ് വാ​ക്കി​ന്റെ അ​ർ​ഥം. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ത​ന്നെ ത​ന്റെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ ക​വി​താസ​മാ​ഹാ​ര​ത്തി​ന് ‘ഖ​ത്റ​തു​ൻ മി​ന​ൽ യം’ ​എ​ന്നാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം പേ​ര് ന​ൽ​കി​യ​ത്. സ​മു​ദ്ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള ഒ​രി​റ്റ് എ​ന്ന​ർ​ഥം. ആ ‘​യം’ കൊ​ണ്ട് ത​ന്നെ​ക്കൂ​ടി​യാ​ണ് ക​വി ഉ​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​ത്. ത​ന്നി​ലെ കാ​വ്യ​സ​മു​ദ്ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള തു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ പ്ര​വാ​ഹം കൂ​ടി​യാ​യി ആ ​സ​മാ​ഹാ​രം മാ​റു​ക​യാ​ണ്. ‘സ്വ​ദ​ൻ മി​ന​ൽ ഖ​ഫ​സ്’ എ​ന്ന​താ​ണ് ആ​ദ്യ ക​വി​താസ​മാ​ഹാ​രം. കൂ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള പ്ര​തി​ധ്വ​നി എ​ന്ന​ർ​ഥം. ഒ​രേ​സ​മ​യം പ​ക്ഷി​ക്കൂ​ടി​നെ​യും ക​വി​യു​ടെ സ്വ​ന്തം നാ​ടാ​യ കൂ​ട്ടി​ലി​നെ​യും ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന​താ​ണ് ആ ​പേ​ര്.

ഏ​റ്റ​വും ഒ​ടു​വി​ൽ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ ക​വി​ത സ​മാ​ഹാ​ര​മാ​ണ് ‘അ​നീ​നു​സ്സ​യ്ത്തൂ​ൻ’ (ഒ​ലീ​വി​ന്റെ രോ​ദ​നം). ഫ​ല​സ്തീ​നി​ൽ ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ ന​ട​ത്തു​ന്ന ന​ര​നാ​യാ​ട്ടി​നെ​തി​രാ​യ പ്ര​തി​ഷേ​ധം കൂ​ടി​യാ​ണ് ആ ​പു​സ്ത​കം. ഫ​ല​സ്തീ​ൻ വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ മാ​ത്രം മു​പ്പ​തോ​ളം ക​വി​ത​ക​ളാ​ണ് ഈ ​സ​മാ​ഹാ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​ത്. ‘ഇ​സ്മീ അ​ന സ​ജ്ജി​ലീ’ (പേ​രെ​ഴു​ത്ത്) എ​ന്ന ക​വി​ത ഫ​ല​സ്തീ​നി​ലെ കു​ഞ്ഞു​ങ്ങ​ളു​ടെ ചെ​റു​ത്തു​നി​ൽ​പി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ ക​ണ്ണ് തു​റ​പ്പി​ക്കാ​ൻ മാ​ത്രം ശ​ക്തി​യു​ള്ള​താ​ണ്. ഗ​സ്സ​യി​ലെ ഒ​രു കൊ​ച്ചു​കു​ട്ടി ത​ന്റെ മാ​താ​വി​നോ​ട് ന​ട​ത്തു​ന്ന സം​ഭാ​ഷ​ണ​മാ​ണ് ക​വി​ത. പി​താ​വി​നെ​പ്പോ​ലെ താ​നും കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടാ​ൽ തി​രി​ച്ച​റി​യാ​നാ​യി കൈ​യി​ൽ പേ​ര് എ​ഴു​തി​വെ​ക്കാ​നാ​ണ് കു​ട്ടി മാ​താ​വി​നോ​ട് ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ‘ഞാ​ൻ അ​മ്മി​ഞ്ഞ മു​ത്തി​ക്കു​ടി​ച്ച​തു പോ​ൽ നി​ങ്ങ​ളെ​ന്നെ ചും​ബി​ക്കു​ക, ബോം​ബി​ങ്ങി​ന്റെ മു​ഴ​ക്കം എ​ന്നെ ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നി​ല്ല, പ​ക്ഷേ, നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ തേ​ങ്ങ​ലാ​ണ് എ​ന്നെ ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്’ എ​ന്ന ഹൃ​ദ​യ​ഭേ​ദ​ക​മാ​യ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് ക​വി​ത അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്.

അ​റ​ബ് ലോ​ക​ത്ത് ഏ​റെ വാ​യി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന നോ​വ​ലി​സ്റ്റും ജോ​ർ​ഡ​ൻ യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി പ്ര​ഫ​സ​റും ഫ​ല​സ്തീ​നി​യു​മാ​യ ഡോ. ​സ​ന ശ​അ്‍ലാ​ൻ അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യു​ടെ അ​ടു​ത്ത സു​ഹൃ​ത്താ​ണ്. അ​വ​രു​മാ​യു​ള്ള സൗ​ഹൃ​ദ​ത്തി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ളാ​ണ് ര​ണ്ട് സ​മാ​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്. ‘രി​സാ​ല​തു​ൽ മ​ത്വ​ർ ഇ​ല​ശ്ശം​സ്’ (സൂ​ര്യ​നു​ള്ള മ​ഴ​യു​ടെ സ​ന്ദേ​ശം), ന​സാ​ഇ​മു​ൽ മ​ത്വ​ർ (മ​ഴ​യു​ടെ സു​ഗ​ന്ധം) എ​ന്നി​വ​യാ​ണ​വ. ‘അ​ല​യാ​നു​ൽ ഫു​ആ​ദ്’ (ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ തി​ള​ച്ചു​മ​റി​യ​ൽ), ‘അ​വീ​ലും വ ​ആ​ഹാ​ത്ത്’ (നെ​ടു​വീ​ർ​പ്പു​ക​ളും നി​ല​വി​ളി​ക​ളും), ‘അ​സീ​റു​സ്സ​റാ​ബ്’ (മ​രീ​ചി​ക​യു​ടെ ത​ട​വു​കാ​ര​ൻ), ‘ന​ബ്ളാ​തു​ൻ വ ​ഹ​വാ​തി​ർ’ (ചി​ന്ത​ക​ളും ഹൃ​ദ​യ​മി​ഡി​പ്പു​ക​ളും) എ​ന്നി​വ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ ഒ​മ്പ​ത് ക​ന​പ്പെ​ട്ട ക​വി​ത സ​മാ​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഇ​തു​വ​രെ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യ​ത്.

കൂ​ട്ടി​ൽ വി​രി​യു​ന്ന കാ​വ്യ​സ​മു​ദ്രം

നി​ര​വ​ധി അം​ഗീ​കാ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഡോ. ​അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യെ തേ​ടി​യെ​ത്തി​യ​ത്. അ​ന​റ​ബി നാ​ട്ടി​ലെ അ​റ​ബി​ ക​വി എ​ന്നനി​ല​യി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞ മേ​യി​ൽ ഈ​ജി​പ്തി​ലെ ​െകെ​റോ​വി​ൽ ന​ട​ന്ന അ​റ​ബ് പ്ര​തി​ഭ സം​ഗ​മ​ത്തി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കാ​ൻ അ​വ​സ​രം ല​ഭി​ച്ചു. ഫ​ല​സ്തീ​ൻ വി​ഷ​യ​ത്തി​ലെ ക​വി​ത​ക​ൾ ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തി​നെ തു​ട​ർ​ന്നാ​ണ് ക്ഷ​ണം ല​ഭി​ച്ച​ത്. ‘അ​ന​റ​ബി രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ അ​റ​ബി ക​വി​ത​ക​ളും ക​വി​ക​ളും’ എ​ന്ന വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ സൗ​ദി​യി​ൽ ന​ട​ന്ന ച​ർ​ച്ച​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​യി പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത​ത് അ​ഭി​മാ​ന മു​ഹൂ​ർ​ത്ത​മാ​ണ്. അ​വി​ടെ ക​വി​ത അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച് കൈ​യ​ടി നേ​ടു​ക​യും ചെ​യ്തു. വി​വി​ധ​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ന​ട​ന്ന കാ​വ്യ​സ​ദ​സ്സു​ക​ളി​ലും സാ​ഹി​ത്യ സം​വാ​ദ​ങ്ങ​ളി​ലും പ​ങ്കെ​ടു​ക്കാ​നും അ​വ​സ​രം ല​ഭി​ച്ചു. അ​ന​വ​ധി വേ​ദി​ക​ളി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ൾ ച​ർ​ച്ച​ക്ക് വി​ധേ​യ​മാ​യി. ഈ ​റ​മ​ദാ​നി​ൽ സൗ​ദി രാ​ജാ​വി​ന്റെ പ്ര​ത്യേ​ക അ​തി​ഥി​യാ​യി ഉം​റ നി​ർ​വ​ഹി​ക്കാ​നും ഭാ​ഗ്യം ല​ഭി​ച്ചു.

കാ​ലി​ക്ക​റ്റ് സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും പു​തി​യ ഇ​ന്റ​ഗ്രേ​റ്റ​ഡ് പി.​ജി സി​ല​ബ​സി​ൽ അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യു​ടെ ക​വി​ത ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ക​ൽ​ക്ക​ത്ത യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി സി​ല​ബ​സി​ൽ നേ​ര​ത്തേ ക​വി​ത ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​റ​ബി സാ​ഹി​ത്യ ലോ​ക​ത്ത് വി​വി​ധ കോ​ണു​ക​ളി​ൽ അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യു​ടെ ക​വി​ത​ക​ളും ര​ച​നാപാ​ട​വ​വും കാ​ൽ​പ​നി​ക​ത​യും പി.​ജി-​പിഎ​ച്ച്.​ഡി വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ളു​ടെ ഗ​വേ​ഷ​ണ വി​ഷ​യ​മാ​ണ്.

അ​ധ്യാ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ അ​ര​നൂ​റ്റാ​ണ്ട്

1952 മേ​യ് 26ന് ​മ​ല​പ്പു​റം മ​ങ്ക​ട കൂ​ട്ടി​ൽ മാ​നാ​ത്തൊ​ടി മു​ഹ​മ്മ​ദ് മൗ​ല​വി​യു​ടെ​യും ഫാ​ത്തി​മ​യു​ടെ​യും മ​ക​നാ​യാ​ണ് അ​ബ്ദു​ല്ല സു​ല്ല​മി​യു​ടെ ജ​ന​നം. മ​ങ്ക​ട​യി​ലെ സ്കൂ​ൾ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം പ​ട്ടി​ക്കാ​ട്, ക​ക്കൂ​ത്ത് എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ ദ​ർ​സു​ക​ളി​ൽ പ​ഠ​നം ന​ട​ത്തി. എ​ട​വ​ണ്ണ ജാ​മി​അ ന​ദ്‍വി​യ്യ​യി​ലും അ​രീ​ക്കോ​ട് സു​ല്ല​മു​സ്സ​ലാം അ​റ​ബി​ക് കോ​ള​ജി​ലു​മാ​യി​രു​ന്നു തു​ട​ർ​പ​ഠ​നം. പി​ന്നീ​ട് ഡ​ൽ​ഹി അ​ലീ​ഗ​ഢ് മു​സ്‍ലിം യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യി​ൽ​നി​ന്ന് പി.​ജി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി. അ​ടു​ത്തി​ടെ അ​മേ​രി​ക്ക ആ​സ്ഥാ​ന​മാ​യ ജി.​എ​ച്ച്.​പി യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി പി.​എ​ച്ച്.​ഡി ബി​രു​ദം സ​മ്മാ​നി​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ആ​ദ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

അ​രീ​ക്കോ​ട് സു​ല്ല​മു​സ്സ​ലാം അ​റ​ബി​ക് കോ​ള​ജി​ൽ പ​ഠി​ക്കു​മ്പോ​ൾത​ന്നെ അ​വി​ട​ത്തെ മ​ദ്റ​സ അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യാ​ണ് അ​ധ്യാ​പ​ന രം​ഗ​ത്ത് തു​ട​ക്കം കു​റി​ച്ച​ത്. പി​ന്നീ​ട് വ​ള​വ​ന്നൂ​ർ അ​ൻ​സാ​ർ അ​റ​ബി​ക് കോ​ള​ജി​ൽ നീ​ണ്ട 32 വ​ർ​ഷ​ത്തെ സേ​വ​നം. പ്രി​ൻ​സി​പ്പ​ലാ​യാ​ണ് ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി വി​ര​മി​ച്ച​ത്. എ​ട​വ​ണ്ണ ജാ​മി​അ ന​ദ്‍വി​യ്യ, തി​രൂ​ര​ങ്ങാ​ടി കെ.​എം.​എം.​എം.​ഒ, ചെ​ന്ത്രാ​പ്പി​ന്നി ബു​സ്താ​നു​ൽ ഉ​ലൂം, ക​രി​ങ്ങ​നാ​ട് സ​ല​ഫി​യ്യ എ​ന്നീ കോ​ള​ജു​ക​ളി​ലും സേ​വ​ന​മ​നു​ഷ്ഠി​ച്ചു. ഇ​പ്പോ​ൾ 72ാം വ​യ​സ്സി​ലും മ​ല​പ്പു​റം മി​നി​ഊ​ട്ടി ജാ​മി​അ അ​ൽ​ഹി​ന്ദി​ൽ വി​സി​റ്റി​ങ് പ്ര​ഫ​സ​റാ​ണ്. 1974 ലാ​ണ് ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി ജോ​ലി​യി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​ച്ച​ത്. ധ​ന്യ​മാ​യ 50 അ​ധ്യാ​പ​ന വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യി​ട്ടും ത​ല​മു​റ​ക​ൾ​ക്ക് വ​ഴി​കാ​ട്ടി​യാ​യി ക​ർ​മ​രം​ഗ​ത്ത് സ​ജീ​വ​മാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം. ഖ​ദീ​ജ​യാ​ണ് ഭാ​ര്യ. മ​ക്ക​ൾ: ജാ​സി​ർ (ദു​ബൈ), റാ​ഷി​ദ് (എ​ക്സൈ​സ് വ​കു​പ്പ്), നാ​സി​ഫ് (യു.​കെ), റ​ബീ​ബ, ആ​യി​ശ, ന​സീ​റ.

.