‘ശരീരത്തെ തളർത്താനേ പോളിയോക്ക് കഴിയൂ, മനക്കരുത്ത് ഇല്ലാതാക്കാനാവില്ല’ -വേദികളിൽനിന്ന്​ വേദികളിലേക്ക്​ കഥപറഞ്ഞും പാടിയും വളർന്ന ഷാജഹാനെന്ന ‘കാഥികൻ ഷാജി’

‘പുഷ്പിത ജീവിത വാടിയിലോ-

രപ്സര സുന്ദരിയാണനീസ്യ

ആരാധകരില്ലാത്താ വനിയിൽ

ആരോമൽ നായികയാണനീസ്യ

ദാഹമേ തീവ്ര ഹൃദയ ദാഹം

ദാഹിച്ചു ദാഹിച്ചു വാണനീസ്യ...’

കഥാപ്രസംഗ പ്രിയരുടെ മനസ്സിൽനിന്നൊരിക്കലും മായില്ല ഈ വരികൾ. ഓർമച്ചുണ്ടുകളറിയാതെ മൂളിപ്പോകും.​ കഥാപ്രസംഗമെന്നാൽ വി. സാംബശിവനെന്ന് പതിഞ്ഞുപോയ കാലത്ത്​ ആ പേരിനൊപ്പം സ്ഥിരപ്രതിഷ്​ഠ നേടിയ കഥകളിലൊന്നാണ്​ ‘അനീസ്യ’.

വിഖ്യാത റഷ്യൻ എഴുത്തുകാരൻ ടോൾസ്റ്റോയിയുടെ ‘ദ പവർ ഓഫ് ഡാർക്ക്നെസ്’ എന്ന നാടകത്തി​ന്‍റെ കഥാപ്രസംഗാവിഷ്​കാരം. അതിലെ നായികയാണ്​ അനീസ്യ.

വി. സാംബശിവനെ ഗുരുവായി മനസ്സാവരിച്ച്​ അനീസ്യയുടെ കഥ മുഴുവൻ മനഃപാഠമാക്കി കഥാപ്രസംഗ​ വേദിയിൽ പിച്ചവെച്ച്​ തുടങ്ങിയ ഒരു കലാകാരനുണ്ട്​. ഒന്നര വയസ്സിൽ പോളിയോ അരക്ക്​ കീഴ്​പ്പോട്ട്​ തളർത്തിയിട്ടും തളരാത്ത മനസ്സുമായി വേദികളിൽനിന്ന്​ വേദികളിലേക്ക്​ കഥപറഞ്ഞും പാടിയും വളർന്ന ഷാജഹാനെന്ന ‘കാഥികൻ ഷാജി’. കാഥികരിലെ ഭിന്നശേഷിക്കാരൻ.

കഥാപ്രസംഗമെന്ന മലയാളത്തി​ന്‍റെ സ്വന്തം കലാരൂപം ജന്മശതാബ്​ദി പൂർത്തിയാക്കിയ കാലത്ത് തന്നെ കുറ്റിയറ്റുതുടങ്ങിയപ്പോൾ അതിനെ വീണ്ടെടുക്കാൻ ശ്രമം നടത്തുന്ന, കാഥികരിലൊരാൾകൂടിയാണ്​ അദ്ദേഹം.

തിരുവനന്തപുരം പെരിങ്ങമ്മലക്ക്​ സമീപം ചിറ്റൂർ ഗാന്ധി നഗറിൽ സ്ഥിരതാമസക്കാരനായ ഷാജിയുടെ വീടിനു മുന്നിൽ വലിയ ഫ്ലക്​സ്​ ബോർഡ് ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്. അതിലിങ്ങനെ വായിക്കാം, ‘കാഥികൻ ഷാജിയും സംഘവും വീണ്ടും കഥാപ്രസംഗ വേദിയിലേക്ക്​. ഞങ്ങൾക്കും ഒരു വേദി. ഇപ്പോൾ അവതരിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കഥ, ‘അനീസ്യ.’

ആസ്വാദകർ നെഞ്ചോട് ചേർത്തപ്പോൾ

20​ വർഷം നീണ്ട ഇടവേളക്കു ശേഷം ഇക്കഴിഞ്ഞ ഓണക്കാലത്താണ്​ ഷാജി വീണ്ടും കഥ പറയാൻ തുടങ്ങിയത്, ജന്മനാടായ കൊച്ചുകലുങ്കിലെ ശക്തി ആർട്​സ്​ ആൻഡ്​ സ്​പോർട്​സ്​ ക്ലബിന്‍റെ ഒാണാഘോഷ പരിപാടിയിൽ​. അത്​ ജന്മനാടി​ന്‍റെ അണച്ചുപിടിക്കലായിരുന്നു.

വിതുര സ്വരാജ്​ ഗേറ്റിലെ ബാലഭവൻ നാടകക്കളരിയായിരുന്നു രണ്ടാമത്തെ വേദി. അവിടെ പ്രതീക്ഷിച്ചതിൽ കൂടുതലാളുകളെത്തി. അവരെല്ലാം കഥാപ്രസംഗം നന്നായി ആസ്വദിച്ചു. അവിടെനിന്ന്​​ ലഭിച്ച സ്വീകാര്യത കഥാപ്രസംഗം ഇക്കാലത്തും ആസ്വദിക്കപ്പെടുമെന്ന്​ തെളിയിച്ചെന്ന്​ ഷാജി പറയുന്നു.

ഈ രംഗത്ത് ധൈര്യമായി​ മുന്നോട്ടുപോകൂ എന്ന്​ ആ സദസ്സ്​ ​​പ്രചോദനമേകി. അതിനുശേഷമാണ്​ വീട്ടുമുറ്റത്ത്​ ബോർഡ്​ വെച്ചത്​.

മുട്ടുകാലിലിഴഞ്ഞ്​ തുടങ്ങിയ ജീവിതമാണ്​.​ ഇരുന്നൂറോളം വേദികൾ വിജയകരമായി പിന്നിട്ട്​ തെക്കൻ കേരളത്തിൽ അത്യാവശ്യം അറിയപ്പെടുന്ന കാഥികനായി അക്കാലത്ത്​ വളർന്നു. കഥകൾ പലത്​ പറഞ്ഞു. അതെല്ലാം ആസ്വാദക ഹൃദയം കവർന്നു.

‘അനീസ്യ’യെ വി. സാംബശിവ​ന്‍റെ അതേ ശബ്​ദസൗകുമാര്യത്തിലും ഗാംഭീര്യത്തിലും തന്നെ കേൾക്കാനായെന്ന്​ അന്നും മൂന്ന്​ പതിറ്റാണ്ടിപ്പുറവും ആളുകൾ ഒരുപോലെ പറയുന്നത്​ കേൾക്കു​േമ്പാൾ കിട്ടുന്ന ആത്മവിശ്വാസം ഏത്​ പ്രതികൂലങ്ങളെയും തരണം ചെയ്യാൻ കരുത്തേകുന്നെന്ന്​ ഷാജി പറയുന്നു.

വിതുരയിലെ ആസ്വാദകർ ഓരോരുത്തരും വേദിയിലേക്ക്​ കയറിവന്ന്​ ആശ്ലേഷിച്ചതും അതേ വാക്കുകൾകൊണ്ടാണ്​

എഴുത്തും വായനയും സ്വപ്രയത്​നത്താൽ

കൊച്ചുകലുങ്ക്​ കുഴിവിള വീട്ടിൽ ‘പച്ചക്കെട്ട്​’ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഷാഹുൽ ഹമീദി​ന്‍റെയും സുബൈദ ബീവിയുടെയും ആറു മക്കളിൽ മൂന്നാമനായ ഷാജഹാൻ വിധിയോട്​ പൊരുതിയാണ്​ വളർന്നത്​. ഒന്നര വയസ്സിൽ പോളിയോ ബാധ. അത്​ സമ്മാനിച്ചത്​ 80 ശതമാനം ശാരീരിക പരിമിതി. ബാല്യം അവിടെ തീർന്നു.

ഏഴു വയസ്സുവരെ പലവിധ ചികിത്സ. ആയുർവേദ കോളജ് ആശുപത്രിയിൽ ദീർഘകാലം. പിന്നെ വീട്ടിലും ദീർഘനാൾ ചികിത്സ. ഏഴു വയസ്സുവരെ ഒരേ കിടപ്പ്​. അതിനുശേഷം ഇഴഞ്ഞുതുടങ്ങി. സ്​കൂളിൽ പോകാനായില്ല. 13ാം വയസ്സിൽ മദ്റസയിൽ ചേർത്തു. അത്​ വീട്ടിന്​ തൊട്ടടുത്തായതിനാൽ എടുത്തുകൊണ്ട്​ ചെന്നാക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നു വീട്ടുകാർക്ക്​.

അപ്പോഴും സ്​കൂൾ അപ്രാപ്യമായി. എന്നിട്ടും എഴുത്തും വായനയും സ്വപ്രയത്​നത്താൽ സ്വായത്തമാക്കി. അറബി, മലയാളം അക്ഷരങ്ങളും കുറച്ച്​ ഇംഗ്ലീഷ്​ വാക്കുകളും പലരോട്​ ചോദിച്ചും കണ്ടും കേട്ടും പഠിച്ചു. വായന ശീലമാക്കി. അത്​ വാക്കുകളുടെ വലിയ കിഴി സമ്മാനിച്ചു. പതിയെ എഴുതാൻ തുടങ്ങി.

കഥയും പാട്ടുകളുമൊക്കെ കുറിച്ചു. അതിനിടയിലാണ്​ സാംബശിവ​ന്‍റെ കഥാപ്രസംഗങ്ങൾ കാസെറ്റിൽ കേട്ടുതുടങ്ങിയത്. ഒരിക്കൽ ഒരു ഉത്സവസ്ഥലത്ത്​ പോയി നേരിട്ട് കേട്ടു. പല കഥാപ്രസംഗങ്ങളും മനഃപാഠമായി. അതിൽ ‘അനീസ്യ’യാണ്​ വള്ളിപുള്ളി വിടാതെ മുഴുവനായി മനസ്സിൽ ആഴത്തിൽ പതിഞ്ഞത്​.

ആദ്യ വേദി

ആയിടക്കാണ്​​ തിരുവനന്തപുരത്തെ നാലാഞ്ചിറ ഭിന്നശേഷി പുനരധിവാസ കേന്ദ്രത്തിൽ വാച്ച്​ റിപ്പയറിങ്​ പഠിക്കാൻ വീട്ടുകാർ ചേർക്കുന്നത്​. അവിടെ കേന്ദ്രം അധികൃതരുടെ നിർബന്ധപ്രകാരം പേരൂർക്കട മാനസികാരോഗ്യ കേന്ദ്രത്തിലെ രോഗികൾക്കു മുന്നിൽ​ ‘അനീസ്യ’ കഥാപ്രസംഗം അവതരിപ്പിച്ചു. 1982ലായിരുന്നു അത്.

ശേഷമാണ്​ സ്വന്തം നാട്ടിലെ ഓണാഘോഷ പരിപാടിയിലുൾപ്പെടെ കഥാപ്രസംഗം അവതരിപ്പിച്ചുതുടങ്ങിയത്.

കൂട്ടായ കൂട്ടുകാർ

ചെറുപ്പം മുതൽ എവിടെ പോകാനും വേദികളിലെത്തിക്കാനും സഹായികളായി തങ്കച്ചനും അനിലുമുൾപ്പെടെ നിരവധി കൂട്ടുകാർ ഉണ്ടായിരുന്നു. തങ്കച്ചനാണ്​ കൂടുതൽ സമയവും ഇല്ലാത്ത കാലിന്​ പകരമായി ഒപ്പമുണ്ടാവുക. അയാളുടെ സൈക്കിളിലും ചുമലിലുമേറിയാണ്​ എല്ലായിടത്തും പോയിരുന്നത്​.

കുടുംബവുമൊക്കെയായി അയാൾ ചുമതലകളും പരാധീനതകളുമായി തിരക്കിലാണെങ്കിലും ആവശ്യമുള്ളപ്പോഴെല്ലാം വരും. ഇപ്പോൾ സഞ്ചരിക്കാൻ ഭിന്നശേഷി സൗഹൃദ സ്​കൂട്ടറുള്ളതിനാൽ തങ്കച്ചന്‍റെ ചുമലോ സൈക്കിളോ വേണ്ടെങ്കിലും ആ കൂട്ട്​ വേണം, പണ്ടേ ശീലിച്ച ആശ്രയത്വമാണത്​.

അതില്ലെങ്കിൽ ഒരു നിരാശ്രയത്വം, ഏകാന്തതയൊക്കെ അനുഭവപ്പെടും. ആ ഉറ്റസുഹൃത്തിനെ കുറിച്ച് മാത്രമല്ല ചെറുപ്പകാലം മുതൽ സഹായികളായി ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്നവരെക്കുറിച്ച്​​ പറയു​േമ്പാൾ ഷാജഹാന്‍റെ കണ്ണുനിറയും.

ജീവിത നാടകത്തിലെ വേഷങ്ങൾ

കഥാപ്രസംഗങ്ങൾക്കുവേണ്ടി സ്വീകരിക്കുന്ന രചനകളിൽ കവിതകളും ഉപകഥകളും എഴുതിച്ചേർത്തിട്ടുള്ളത് അധികവും​ ഷാജഹാൻ തന്നെയാണ്​. മിക്ക പാട്ടുകൾക്കും ഈണം പകർന്നതും സ്വന്തമായിത്തന്നെ. ഇതിനിടയിൽ ചെറുകിട പ്രഫഷനൽ സമിതികളുടെ നാടകങ്ങൾക്കുവേണ്ടി സംഗീത സംവിധാനം, ആലാപനം, നാടകാഭിനയം, അമച്വർ നാടകങ്ങളുടെ സംവിധാനം തുടങ്ങിയവ ചെയ്​തു.

പിന്നീട്​​ കഥാപ്രസംഗത്തിന്​ പ്രഫഷനൽ രംഗത്ത്​ ക്ഷീണം ബാധിച്ചു. ഇതിനിടയിൽ വിവാഹിതനാവുകയും രണ്ടു മക്കളാവുകയും ചെയ്​തതോടെ കുടുംബഭാരവും ചുമലിലായി. വേദികളില്ലാതായി ഉപജീവനത്തിന്​ വഴികളടഞ്ഞപ്പോൾ തുന്നൽ പഠിച്ച്​ ജീവിതം വീണ്ടും തുന്നിച്ചേർക്കാൻ ശ്രമം നടത്തി.

തയ്യൽ രംഗത്തും ക്ഷീണം വന്നപ്പോൾ ചായക്കടയും മുറുക്കാൻ കടയുമൊക്കെ നടത്തി. ആദ്യകാലത്ത്​ ബീഡി തെറുപ്പ്​ ജോലി ചെയ്​തിരുന്നു. അതാണ്​ ആദ്യം പഠിച്ച തൊഴിൽ. ആദ്യ വരുമാനം കിട്ടിയതും അതിൽനിന്നാണ്​.

വീണ്ടും വേദിയിലേക്ക്

കുടുംബജീവിതം നല്ലനിലയിൽ തുടരു​േമ്പാഴാണ്​ കഥാപ്രസംഗ രംഗത്ത്​ ക്ഷീണമുണ്ടാവുന്നതും അത്​ ജീവിതത്തെ ബാധിക്കുന്നതും. വല്ലാതെ ബുദ്ധിമുട്ടി. അതിനിടയിൽ ഭാര്യയുടെ മരണം ആകെ ഉലച്ചുകളഞ്ഞു.

തുണയില്ലാതെ മുന്നോട്ടുപോകാനാവില്ലെന്ന്​ നിരാശ്രയത്വം തീക്ഷ്​ണമായി ബോധ്യപ്പെടുത്തിയപ്പോൾ മറ്റൊരു വിവാഹം കഴിച്ചു. രണ്ടു പെൺമക്കളുടെയും വിവാഹം കഴിഞ്ഞു. സർക്കാറിന്‍റെ ക്ഷേമപെൻഷനായിരുന്നു പിന്നീട്​ ഏക ആശ്രയം.

മസ്​റ്ററിങ്​ സമയത്ത്​ അത്​ ചെയ്യാൻ ചുമതലപ്പെട്ടവർ അനാസ്ഥ കാണിച്ചപ്പോൾ അത്​ മുടങ്ങുന്ന അവസ്ഥയുണ്ടായി. അത്​ വാർത്തയായി. പലരും സഹായിക്കാനെത്തി.

വീട്ടിലിരിക്കുന്ന സമയങ്ങളിലെല്ലാം മരുമകൻ സമ്മാനിച്ച ഒരു ബ്ലൂടൂത്ത്​ സ്​പീക്കർ ഉപയോഗിച്ച്​ പാട്ടുപാടിയാണ്​ തന്നിലെ കലയെ സംരക്ഷിച്ച്​ നിലനിർത്തിവന്നത്​. പലരും പ്രചോദിപ്പിച്ചപ്പോഴാണ്​ കഥാപ്രസംഗവുമായി വീണ്ടും വേദിയിലെത്താൻ തുനിഞ്ഞത്​.

പുതിയൊരു കഥയുടെ പണിപ്പുരയിലാണ്​. വീണ്ടും ഉത്സവപറമ്പുകളുടെയും മറ്റ്​ ആഘോഷവേദികളുടെയും വിളിക്കായുള്ള കാത്തിരിപ്പിലാണ്​. വീണ്ടും കഥാപ്രസംഗത്തി​ന്‍റെ വസന്തകാലം പൂത്തുലയുമെന്ന പ്രത്യാശയോടെ...