Begin typing your search above and press return to search.
exit_to_app
exit_to_app
Homechevron_rightOpinionchevron_rightArticleschevron_rightപൂ​ങ്കാ​വ​ന​മാ​യി...

പൂ​ങ്കാ​വ​ന​മാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്ക​ണം ന​മ്മു​ടെ ഇ​ന്ത്യ

text_fields
bookmark_border
പൂ​ങ്കാ​വ​ന​മാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്ക​ണം ന​മ്മു​ടെ ഇ​ന്ത്യ
cancel

ആ​ധു​നി​ക ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും അ​ഭി​മാ​ന​ക​ര​മാ​യ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു 1984 ഏ​പ്രി​ൽ മൂ​ന്ന്. ആ​ദ്യ​മാ​യി ഒ​രു ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​ൻ ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തി​ലി​റ​ങ്ങി​യ ദി​വ​സം. ഇ​ന്ത്യ​ൻ വ്യോ​മ​സേ​ന​യി​ലെ സ്ക്വാ​ഡ്ര​ൺ ലീ​ഡ​റാ​യി​രു​ന്ന രാ​കേ​ഷ് ശ​ർ​മ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ച​രി​ത്ര നി​യോ​ഗം. ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ നി​ല​യ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് ആ​ശ​യ​വി​നി​മ​യം ന​ട​ത്തി​യ ശ​ർ​മ​യോ​ട് അ​ന്ന​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ആ​ദ്യ ചോ​ദ്യം ഇ​ങ്ങ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു: ‘‘അ​വി​ടെ​നി​ന്ന് നോ​ക്കു​മ്പോ​ൾ എ​ങ്ങ​നെ​യു​ണ്ട് ന​മ്മു​ടെ ഇ​ന്ത്യ?’’ ഉ​ട​ന​ടി മ​റു​പ​ടി വ​ന്നു: ‘‘എ​നി​ക്ക് നി​റ​ഞ്ഞ അ​ഭി​മാ​ന​ത്തോ​ടെ പ​റ​യാ​ൻ സാ​ധി​ക്കും, സാ​രേ ജ​ഹാം സെ ​അ​ച്ഛാ ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​ൻ ഹ​മാ​രാ!’’

ഇ​ന്ത്യ എ​ന്ന അ​ഭി​മാ​ന​ത്തെ അ​ത്ര​മേ​ൽ ഹൃ​ദ്യ​മാ​യി നി​രൂ​പി​ക്കാ​ൻ മ​ഹാ​ക​വി ഡോ. ​അ​ല്ലാ​മാ മു​ഹ​മ്മ​ദ്‌ ഇ​ഖ്ബാ​ൽ ര​ചി​ച്ച ദേ​ശ​സ്നേ​ഹ ഗീ​ത​ത്തി​ലെ വ​രി​ക​ളെ​ക്കാ​ൾ മി​ക​ച്ച​തെ​ന്തു​ണ്ട്? വി​ശ്വ​ശ്രേ​ഷ്ഠ​മാ​ണ് ന​മ്മു​ടെ രാ​ജ്യ​മെ​ന്നും ഈ ​പൂ​വാ​ടി​യി​ലെ വാ​ന​മ്പാ​ടി​ക​ളാ​ണ് ഇ​വി​ട​ത്തെ ജ​ന​ങ്ങ​ളെ​ന്നും ഉ​റ​ക്കെ​പ്പാ​ടി​യ ആ ​ദാ​ർ​ശ​നി​ക​ന്റെ 87ാം വി​യോ​ഗ വാ​ർ​ഷി​ക ദി​ന​മാ​ണി​ന്ന്. ലോ​ക​ത്താ​ക​മാ​നം​ത​ന്നെ നോ​ക്കി​യാ​ലും സാ​രെ ജ​ഹാം സെ ​അ​ച്ഛാ എ​ന്ന് തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ‘ത​രാ​നെ ഹി​ന്ദി’​നെ​ക്കാ​ൾ ജ​ന​കീ​യ​വും അ​ർ​ഥ​സ​മ്പു​ഷ്ട​വു​മാ​യ ഒ​രു ദേ​ശ​ഭ​ക്തി​ഗാ​നം ക​ണ്ടെ​ത്താ​നാ​വി​ല്ല.


1877 ന​വം​ബ​ർ ഒ​മ്പ​തി​ന് പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ സി​യാ​ൽ​കോ​ട്ടി​ൽ ജ​നി​ച്ച ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ബി​രു​ദ-​ബി​രു​ദാ​ന​ന്ത​ര ബി​രു​ദ പ​ഠ​നം ലാ​ഹോ​റി​ലെ ഗ​വ​ൺ​മെ​ന്റ് കോ​ള​ജി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ലാ​ഹോ​ർ ഓ​റി​യ​ന്റ​ൽ കോ​ള​ജി​ലും ഗ​വ. കോ​ള​ജി​ലു​മാ​യി അ​റ​ബി, ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി. ചെ​റു​താ​യി ക​വി​ത​ക​ൾ എ​ഴു​തു​ന്ന മൃ​ദു​ഭാ​ഷി​യാ​യ ഇ​ഖ്ബാ​ൽ അ​ന്നേ ബ​ഹു​ഭാ​ഷാ പ​ണ്ഡി​ത​ൻ എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ ആ​ദ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും നേ​താ​വ്, പ്ര​സം​ഗ​ക​ൻ എ​ന്ന നി​ല​യി​ലൊ​ന്നും പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ലാ​ഹോ​ർ കോ​ള​ജി​ലെ എം.​എ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​യും പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഗ​ദ്ദ​ർ പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ നേ​താ​വു​മാ​യി മാ​റി​യ ലാ​ലാ ഹ​ർ​ദ​യാ​ലി​ന്റെ ക്ഷ​ണം സ്വീ​ക​രി​ച്ച് യ​ങ് മെ​ൻ ഇ​ന്ത്യ​ൻ അ​സോ​സി​യേ​ഷ​ൻ (വൈ.​എം.​ഐ.​എ)​രൂ​പ​വ​ത്ക​ര​ണ യോ​ഗ​ത്തി​ൽ അ​ധ്യ​ക്ഷ​നാ​യെ​ത്തി​യ അ​ല്ലാ​മ പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ന് പ​ക​രം സാ​രേ ജ​ഹാം സെ ​അ​ച്ഛാ എ​ന്ന ഗീ​തം ചൊ​ല്ലി​യ​ത് സ​ദ​സ്സി​നെ​യൊ​ന്നാ​കെ ഇ​ള​ക്കി​മ​റി​ച്ചു. ഈ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ലം പ​രാ​മ​ർ​ശി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് 1904 ആ​ഗ​സ്ത് 16ന് ​വൈ.​എം.​ഐ.​എ ഉ​ദ്ഘാ​ട​ന വാ​ർ​ത്ത​ക്കൊ​പ്പം അ​ൽ ഇ​ത്തി​ഹാ​ദ് ഉ​ർ​ദു വാ​രി​ക​യി​ൽ ഗീ​തം അ​ച്ച​ടി​ച്ചു​വ​ന്ന​തോ​ടെ നാ​ടൊ​ട്ടു​ക്കും ഇ​തി​ന്റെ പു​ക​ൾ പ​ര​ന്നു. ഇ​ന്ത്യ​ൻ സാ​ർ​വ​ദേ​ശീ​യ​ത ഉ​ദ്ഘോ​ഷി​ക്കു​ന്ന ഗാ​നം സ്വാ​ത​​ന്ത്ര്യ​പ്പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ പ​ട​പ്പാ​ട്ടാ​യി മാ​റി. ത​ട​വ​റ​യി​ൽ ക​ഴി​യ​വെ മ​ഹാ​ത്മ​ജി​യു​ടെ പ്രി​യ​ശീ​ലു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ത്. 1947 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15ന് ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​വേ​ള​യി​ൽ ദേ​ശീ​യ നേ​താ​ക്ക​ൾ ഒ​ത്തു​ചേ​ർ​ന്ന് ആ​ല​പി​ച്ച​തും സാ​രേ ജ​ഹാം സെ ​അ​ച്ഛ ത​ന്നെ.

അ​റി​വി​നാ​യു​ള്ള അ​ല​ച്ചി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ജീ​വി​തം. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ അ​ധ്യാ​പ​ന ജോ​ലി പാ​തി​വ​ഴി​യി​ൽ നി​ർ​ത്തി 1905ൽ ​ഉ​പ​രി​പ​ഠ​ന​ത്തി​നാ​യി യൂ​റോ​പ്പി​ലെ​ത്തി. കേം​ബ്രി​ജി​ലെ ട്രി​നി​റ്റി കോ​ള​ജി​ൽ​നി​ന്ന് ബി​രു​ദ​മെ​ടു​ത്തു. ലി​ങ്ക​ൻ​സ് ഇ​ന്നി​ൽ നി​ന്ന് ബാ​ർ അ​റ്റ് ലോ ​പാ​സാ​യി ബാ​രി​സ്റ്റ​റാ​യി. ‘മെ​റ്റാ​ഫി​സി​ക്സി​ന്റെ വി​കാ​സം പേ​ർ​ഷ്യ​യി​ൽ’ എ​ന്ന വി​ഷ​യ​ത്തി​ലാ​ണ് ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ മ്യൂ​ണി​ക് സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ൽ​നി​ന്ന് പി​എ​ച്ച്.​ഡി ക​ര​സ്ഥ​മാ​ക്കി​യ​ത്.


ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ജാ​മി​അ മി​ല്ലി​യ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യു​ടെ സ്ഥാ​പ​ക​രി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​ണ് ഇ​ഖ്ബാ​ൽ. വി.​സി പ​ദ​വി ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കാ​ൻ ഏ​വ​രും ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​മ​ത് നി​ര​സി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നും പാ​ര​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു​മെ​തി​രെ എ​ഴു​താ​നും ശ​ബ്ദി​ക്കാ​നു​മു​ണ്ട്, അ​തി​ന് ഈ ​പ​ദ​വി വി​ല​ങ്ങാ​വു​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ത​ട​സ്സ​വാ​ദം.

ഇ​ന്ത്യ​ൻ ദേ​ശീ​യ ഗാ​ന​മാ​യ ജ​ന​ഗ​ണ മ​ന​യു​ടെ ര​ച​യി​താ​വും നൊ​ബേ​ൽ സ​മ്മാ​ന ജേ​താ​വു​മാ​യ മ​ഹാ​ക​വി ര​ബീ​ന്ദ്ര​നാ​ഥ് ടാ​ഗോ​റു​മാ​യി ദാ​ർ​ശ​നി​ക​ത​യി​ലും ശാ​​സ്ത്ര​ത്തോ​ടു​മു​ള്ള സ്നേ​ഹ​ത്തി​ലും ആ​ഗോ​ള​വീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ലും വ​ല്ലാ​ത്ത സ​മാ​ന​ത പു​ല​ർ​ത്തി ഇ​ഖ്ബാ​ൽ. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് സൈ​ദ്ധാ​ന്തി​ക​നും ചി​ന്ത​ക​നു​മാ​യ കെ. ​ദാ​മോ​ദ​ര​ൻ ത​ന്റെ ഭാ​ര​തീ​യ ചി​ന്ത എ​ന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തി​ൽ പ​റ​യു​ന്നു: ‘‘ആ​ധു​നി​ക ഭാ​ര​ത​ത്തി​ന്റെ ത​ത്ത്വ​ചി​ന്താ​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ൽ സ്വ​ന്തം വ്യ​ക്തി​മു​ദ്ര പ​തി​പ്പി​ച്ച ദാ​ർ​ശ​നി​ക ക​വി​യാ​ണ് ഇ​ഖ്ബാ​ൽ. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ത​ത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക്ക് മ​ഹാ​ക​വി ടാ​ഗോ​റി​ന്റേ​തു​മാ​യി വ​ള​രെ സാ​മ്യ​മു​ണ്ട്. മു​ഖ്യ​മാ​യ ചി​ല വ്യ​ത്യാ​സ​വു​മു​ണ്ട്. ഉ​പ​നി​ഷ​ത്തു​ക​ളി​ലെ ആ​ത്മീ​യ വാ​ദ​മാ​ണ് ടാ​ഗോ​റി​നെ ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ച​തെ​ങ്കി​ൽ ഖു​ർ​ആ​നി​ന്റെ അ​ഗാ​ധ​ത​യി​ലെ ഉ​റ​വ​ക​ളാ​ണ് ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ദാ​ഹം തീ​ർ​ത്ത​ത്... ര​ണ്ടു​പേ​രും സ​യ​ൻ​സി​ന്റെ ആ​രാ​ധ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു. പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ​യും പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തി​ന്റെ​യും സൗ​ന്ദ​ര്യം ഇ​രു​വ​രെ​യും ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ചു. ഭാ​വി​യി​ലേ​ക്ക് ഉ​റ്റു​നോ​ക്കി ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ആ​ത്മീ​യ ആ​ദ​ർ​ശ​ങ്ങ​ളെ ആ​ധു​നി​ക​യു​ഗ​ത്തി​ന് അ​നു​യോ​ജ്യ​മാം വി​ധം വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്കു​ക​യാ​ണ് അ​വ​ർ ര​ണ്ടു​പേ​രും ചെ​യ്ത​ത്’’ (പേ​ജ് 581).

ബാ​ങ്കെ ദ​റ എ​ന്ന ത​ന്റെ കൃ​തി​യി​ൽ ഇ​ഖ്ബാ​ൽ എ​ഴു​തി:

‘‘ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ ഓ​ജ​സ്സ് ക​ർ​മ​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ്,

സൃ​ഷ്ടി​യി​ൽ ആ​ന​ന്ദി​ക്കു​ക,

അ​താ​ണ് ജീ​വി​ത​നി​യ​മം.

എ​ഴു​ന്നേ​ൽ​ക്കു​ക, ഒ​രു പു​തു​ലോ​കം കെ​ട്ടി​പ്പ​ടു​ക്കു​ക!

തീ​ജ്വാ​ല​ക​ൾ​കൊ​ണ്ട് നീ ​നി​ന്നെ​ത്ത​ന്നെ മൂ​ടു​ക, ഒ​രു ഇ​ബ്റാ​ഹീ​മാ​വു​ക.’’

പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ​യി​ലെ​ഴു​തി​യ അ​സ്റാ​റെ ഖു​ദി, റു​മൂ​സെ ബേ​ഖു​ദി, പ​യാ​മെ മ​ശ് രി​ഖ്, സ​ബൂ​റെ അ​ജം എ​ന്നി​വ​യും ഉ​ർ​ദു​വി​ലെ​ഴു​തി​യ ബാ​ങ്കെ ദ​റ, ബാ​ലെ ജി​ബ്രീ​ൽ, ദ​റ്ബെ ക​ലീം, അ​റ്മു​ഗാ​നെ ഹി​ജാ​സ് എ​ന്നി​വ​യു​മാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന കൃ​തി​ക​ൾ. ഇ​ഖ്ബാ​ൽ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ത​ന്നെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ത​ത്ത്വ​ചി​ന്ത​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ന്നി​രു​ന്നു. ഇം​ഗ്ലീ​ഷ്, അ​റ​ബി, ഉ​ർ​ദു, പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ​ക​ളി​ലാ​യി ര​ണ്ടാ​യി​ര​ത്തോ​ളം പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണു​ണ്ടാ​യ​ത്.


അ​ഹ്മ​ദ് മൂ​ന്നാം​കൈ ര​ചി​ച്ച ‘ഇ​ഖ്‌​ബാ​ൽ: ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കൊ​രു തീ​ർ​ഥാ​ട​നം’ എ​ന്ന പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്റെ ആ​മു​ഖ​ത്തി​ൽ പ്ര​ഫ. എം.​എ​ൻ. വി​ജ​യ​ൻ എ​ഴു​തി: ‘‘കേം​ബ്രി​ഡ്ജ് യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി​യി​ലെ പ്ര​ഫ​സ​ർ ആ​ർ.​എ. നി​ക്സ​ൻ ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ‘അ​സ്റാ​റെ ഖു​ദി’ ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലേ​ക്ക് വി​വ​ർ​ത്ത​നം ചെ​യ്തു. മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്ക് അ​ത് മൊ​ഴി​മാ​റ്റി​ത്ത​ന്ന​ത് വ​ക്കം അ​ബ്ദു​ൽ ഖാ​ദ​റാ​ണ്. ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ചി​ന്ത​ക​ളെ​യും ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളെ​യും മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്ക് വേ​ണ്ട​പോ​ലെ ആ​രും പ​ക​ർ​ത്തി​യി​ല്ല.’’

ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ദേ​ഹ​വി​യോ​ഗ​ത്തി​ൽ ടാ​ഗോ​ർ കു​റി​ച്ച​തി​ങ്ങ​നെ: ‘‘ഈ ​മ​ഹാ​ക​വി​യു​ടെ നി​ര്യാ​ണം ന​മ്മു​ടെ ദേ​ശീ​യ സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന് ക​ന​ത്ത മു​റി​വാ​ണ് സൃ​ഷ്ടി​ച്ച​ത്. വി​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ നാ​മം വ​ള​രെ​ക്കാ​ലം ഉ​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച ഒ​രു സാ​ർ​വ​ലൗ​കി​ക ചി​ന്ത​ക​നെ​യാ​ണ് ന​മു​ക്ക് ന​ഷ്ട​മാ​യ​ത്‌.’’

മ​ത​ങ്ങ​ൾ ഒ​ന്നും​ത​ന്നെ ക​ല​ഹി​ക്കാ​ൻ പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല എ​ന്ന് ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ മ​ഹാ​ക​വി​യെ ഓ​ർ​ക്കു​ന്ന വേ​ള​യി​ൽ മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​കാ​ല അ​വ​സ്ഥ ആ​രെ​യും നൊ​മ്പ​ര​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. പ​ക്ഷേ, പ്ര​ത്യാ​ശ കൈ​വി​ടേ​ണ്ട​തി​ല്ല. ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​നെ​തി​രെ പൊ​രു​തി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കി​യ മ​ഹി​ത പാ​ര​മ്പ​ര്യ​മാ​ണ് ന​മ്മു​ടേ​ത്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​ത്തി​ൽ ഒ​രു പ​ങ്കും വ​ഹി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത, വി​ദ്വേ​ഷം മാ​ത്രം കൈ​മു​ത​ലാ​ക്കി​യ ഒ​രു രാ​ഷ്ട്രീ​യ സം​ഹി​ത രാ​ജ്യം വാ​ഴു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് അ​വ​രു​ടെ വി​നാ​ശ ന​യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കെ​തി​രെ പ്ര​തി​രോ​ധം തീ​ർ​ക്കാ​നും ഇ​ഖ്ബാ​ലി​ന്റെ ഗീ​ത​ങ്ങ​ളും ദ​ർ​ശ​ന​വും ന​മു​ക്ക് ക​രു​ത്തു പ​ക​ര​ണം. വ​ർ​ഗീ​യ​ത​യെ​യും വം​ശീ​യ​ത​യെ​യും ചെ​റു​ത്ത് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര സേ​നാ​നി​ക​ൾ വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്ത​തു​പോ​ലൊ​രു പൂ​ങ്കാ​വ​ന​മാ​ക്കി ഇ​ന്ത്യ​യെ വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്കു​ക​ത​ന്നെ വേ​ണം.

(ഹ്യൂ​മ​നി​സം ഇ​ൻ മോ​ഡേ​ൺ ഇ​ന്ത്യ​ൻ തോ​ട്ട് വി​ത്ത് സ്പെ​ഷ​ൽ റ​ഫ​റ​ൻ​സ് ടു ​ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു, രാ​മ​ലിം​ഗ സ്വാ​മി വ​ള്ള​ലാ​ർ ആ​ൻ​ഡ് ഡോ. ​അ​ല്ലാ​മാ മു​ഹ​മ്മ​ദ് ഇ​ഖ്ബാ​ൽ എ​ന്ന​താ​ണ് മു​തി​ർ​ന്ന മാ​ധ്യ​മ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യ ലേ​ഖ​ക​ന്റെ ഗ​വേ​ഷ​ണ വി​ഷ​യം)

Show Full Article
TAGS:allama muhammad iqbal 
News Summary - Dr TV Muhammedali about Allama Muhammad Iqbal
Next Story