‘ആൾക്കൂട്ട കൈയടികൊണ്ട്​ മോശപ്പെട്ട സാഹിത്യം ഒന്നാന്തരമാവില്ല’

മലയാള നിരൂപ​ണശാഖയിലും സാഹിത്യചരിത്രരചനാ മേഖലയിലും തികച്ചും വ്യത്യസ്​തനാണ്​ ഡോ. പി.കെ. രാജശേഖരൻ. എഴുത്ത്​, മാധ്യമപ്രവർത്തനം, സാഹിത്യചരിത്രം, വിമർശന രംഗം, സമകാലിക എഴുത്ത്​ തുടങ്ങിയ വിവിധ വിഷയങ്ങളിൽ അദ്ദേഹവുമായി നടത്തിയ സംഭാഷണത്തി​ന്റെ മൂന്നാം ഭാഗം.

സമാന്തരമായി 21ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജനപ്രിയ സാഹിത്യത്തിലും മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ലേ?

തീർച്ചയായും. ഫോർമുല ഫിക്​ഷൻ എന്നുപറയാവുന്ന പരമ്പരാഗത ജനപ്രിയ നോവൽ അല്ലെങ്കിൽ പൈങ്കിളി നോവൽ അപ്രത്യക്ഷമായി. പുതിയതരം ജനപ്രിയ കൃതികളാണിപ്പോൾ പുസ്തക കമ്പോളത്തിലുള്ളത്​. റൊമാൻസ്​ ഫിക്​ഷൻ എന്ന്​ ഇംഗ്ലീഷിൽതന്നെ പ്രസാധകർ വിശേഷിപ്പിക്കുന്ന നോവലുകൾ രംഗത്തുണ്ട്​. ഇന്ത്യയിലെ ഇംഗ്ലീഷ്​ നോവലിൽ ചേതൻ ഭഗത്​ തുടങ്ങിവെച്ച ഒരു പുതിയ ജനപ്രിയ രചനാരീതിയുണ്ട്​. ഒരുതരം അർബൻ പൈങ്കിളി. ആ ചേതൻ ഭഗത്​ ഇഫക്ട്​ മലയാളത്തിലും സജീവമാണിപ്പോൾ. 1950കളുടെ മധ്യത്തിൽ, യഥാതഥ നോവൽ ഏതാണ്ട്​ അവസാനിക്കുകയും പുരോഗമന സാഹിത്യം ഉയർത്തിപ്പിടിച്ച സാമൂഹിക പുരോഗതിക്കുതകുന്ന തൊഴിലാളിവർഗ സാഹിത്യസങ്കൽപം തകർന്നുവീഴുകയും അതെല്ലാം മടുത്ത്​ ടി. പത്മനാഭൻ, മാധവിക്കുട്ടി, എം.ടി. വാസുദേവൻ നായർ തുടങ്ങിയവർ പുതിയൊരു കഥാഖ്യാന രീതി കൊണ്ടുവരുകയും ചെയ്തിരുന്നു.

ആ മൂന്നു മുനമ്പുകൾക്കിടയിലാണ്​ മുട്ടത്തു വർക്കി ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ മലയാളത്തിലെ ജനപ്രിയ നോവൽ സൃഷ്ടിച്ചത്​. മലയാള ​മനോരമ, മനോരാജ്യം, മംഗളം തുടങ്ങിയ 1970-90 കാലത്ത്​ വൻപ്രചാരം നേടിയ വാരികകളിലൂടെ നോവലുകളും ഒപ്പം കോട്ടയം പുഷ്​പനാഥിന്‍റെയും മറ്റും കുറ്റാന്വേഷണ നോവലുകളും ലക്ഷക്കണക്കിന്​ സാധാരണ വായനക്കാരെ ആകർഷിച്ചു. വാണിജ്യസിനിമയും അതിന്‍റെ വളർച്ചക്ക്​ സഹായിച്ചു. 1990കളോടെ അവസാനിച്ച ആ തരംഗം മറ്റൊരുതരത്തിൽ ഇപ്പോൾ തിരിച്ചുവരുന്നുണ്ട്​. തള്ളിക്കളയേണ്ട കാര്യമല്ല, ജനപ്രിയ സംസ്കാര പഠനത്തിന്‍റെ വിഷയമായി മാറേണ്ടതാണത്​.

ആദ്യത്തെ നൂറുവർഷത്തിനിടയിൽ സംഭവിച്ചതിനേക്കാൾ വലിയ മാറ്റമാണോ കഴിഞ്ഞ 25 വർഷത്തിൽ മലയാളത്തിൽ ഉണ്ടായത്​?

ഒ. ചന്തുമേനോൻ, സി.വി. രാമൻപിള്ള, തകഴി, വൈക്കം മുഹമ്മദ്​ ബഷീർ, ഉറൂബ്​, എം.ടി, ഒ.വി. വിജയൻ, ആനന്ദ്​ എന്നിവരെയൊക്കെ വായിച്ച മലയാളികൾക്ക്​ അങ്ങനെ പറയാനാവുമോ. 25 വർഷം ചെറിയൊരു കാലയളവുമല്ലേ.

വൈവിധ്യത്തെക്കുറിച്ചാണ്​ ?

വൈവിധ്യം പണ്ടുമുണ്ടായിരുന്നു. നൂറുകൊല്ലത്തെ കൃതികളെ കുറിച്ച്​ പറയുമ്പോൾ ഈ കാലത്തെ മുഴുവൻ അതിജീവിക്കാൻ കഴിയുന്ന കൃതികളെ കുറിച്ചാണ്​ നമ്മൾ സംസാരിക്കുന്നത്​. തകഴിയുടെ ​‘തോട്ടിയുടെ മകൻ’ എല്ലാവരും ഇന്നും ഓർക്കുന്നു. അതിന്​ തൊട്ടുമുമ്പിറങ്ങിയ നാഗവള്ളി ആർ.എസ്​. കുറുപ്പിന്‍റെ ‘തോട്ടി’യെ ഇന്നാർക്കറിയാം. അതു മോശം കൃതിയാണെന്നല്ല. പക്ഷേ, പിൽക്കാല വായനകളിലൂടെ കടന്നുവരാൻ കഴിയാത്തതിനെപ്പറ്റിയാണ്​ പറയുന്നത്​. അതുകൊണ്ട്​ തന്നെ ഈ 25 കൊല്ലത്തെ കൃതികളിലും വരാനിരിക്കുന്ന വായനകളെ അതിജീവിക്കുന്ന​വയെ തിരിച്ചറിയാൻ ഇനിയും കാത്തിരിക്കേണ്ടിവരും. ഒരു നോവൽ ഇറങ്ങിയ ഉടൻതന്നെ അതിനെ കുറിച്ച്​ അഭിപ്രായം പറയുകയാണ്​ നിരൂപകധർമമെന്ന്​ ഞാൻ കരുതുന്നില്ല. അങ്ങനെ പറയണമെങ്കിൽ അത്​ ഭാവുകത്വത്തെ അപ്പാടെ മാറ്റിമറിക്കാൻ പോന്നതായിരിക്കണം. ഒന്നും ഉടനെ അവസാനിക്കുന്നില്ലല്ലോ. ഒരു കൃതിയെ സാഹിത്യചരിത്രത്തിന്‍റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ വിലയിരുത്താൻ കുറച്ചുകാലം കഴിയേണ്ടതുണ്ട്​.

ഒട്ടേറെ എഴുത്തുകാരികൾ ഇപ്പോൾ രംഗത്തുണ്ട്​. പലരും പ്രധാനപ്പെട്ട നോവലിസ്റ്റുകളുമാണ്​. ഈ മാറ്റത്തെയും അവർ കൊണ്ടുവന്ന സ്ത്രീപക്ഷ രചനയെയും എങ്ങനെയാണ്​ വിലയിരുത്തുന്നത്​?

20ാം നൂറ്റാണ്ടിന്‍റെ ആദ്യ ദശകങ്ങൾതൊട്ട്​ സ്ത്രീകൾ നോവലെഴുതിയിരുന്നു. തരവത്ത്​ ജാനകിയമ്മ, ബി. ഭാഗീരഥിയമ്മ, ബി. കല്യാണിയമ്മ, ജി.എൻ. ഭാഗീരഥിയമ്മ, കെ. ഭാരതിയമ്മ, ആനി തയ്യിൽ തുടങ്ങിയവർ. അവരുടെ എണ്ണം കുറവായിരുന്നു എന്ന്​ മാത്രം. ആ തലമുറയുടെ സമാപനവും പുതിയൊരു തലമുറയുടെ ആഗമനവും കാണിക്കുന്ന എഴുത്തുകാരിയാണ്​ കെ. സരസ്വതിയമ്മ. പ്രധാനമായും ചെറുകഥാകൃത്തായിരുന്ന അവർ ഒരു ലഘുനോവൽ മാത്രമേ എഴുതിയിട്ടുള്ളൂ; 1944ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ‘പ്രേമഭാജനം’. അതിനു ശേഷമുള്ളവരാണ്​ ലളിതാംബിക അന്തർജനവും രാജലക്ഷ്മിയും ഉൾപ്പെടയെുള്ളവർ. സി. വത്സല, സാറാ തോമസ്​, കെ.ബി. ശ്രീദേവി, പി.ആർ. ശ്യാമള അങ്ങനെ പിന്നെയും പലരുണ്ട്​.

ഇന്ന്​ രംഗം വ്യത്യസ്തമാണ്​. നമ്മുടെ നോവലിന്‍റെ ഭാവുകത്വം പരിവർത്തിപ്പിച്ചതിൽ എഴുത്തുകാരികൾക്ക്​ വലിയ പങ്കുണ്ട്​. സ്​ത്രീയുടെ അനുഭവങ്ങൾ ആവിഷ്കരിക്കുക മാത്രമല്ല സാ​മ്പ്രദായികമായ ലിംഗപദവി വ്യവഹാരങ്ങൾ തിരസ്കരിച്ചുകൊണ്ട്​ പുതിയൊരു ചിന്താലോകം അവർ രൂപപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. പുരുഷ നോട്ടത്തിനപ്പുറമുള്ള സ്ത്രീ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്‍റെ ആവിഷ്കാരങ്ങൾ പലരുടെയും നോവലുകളിൽ കാണാം. ആദർശാത്മകമായ സ്ത്രീത്വം, ആദർശാത്മകമായ കുടുംബം തുടങ്ങിയ വ്യവസ്ഥാപിത ഭാവനകളെ അവർ ലംഘിക്കുന്നു. ഇപ്പോഴുള്ള എല്ലാ നോവലെഴുത്തുകാരികളും ഇങ്ങനെയാണ്​ എന്ന്​ എനിക്ക്​ അഭിപ്രായവുമില്ല.

വളരെ പ്രാദേശികവും തദ്ദേശീയവുമായ ഭാഷയിൽ നോവൽ എഴുതുന്നതിനെ കുറിച്ച്​ നേരത്തേ പറഞ്ഞു. ഒരു തരത്തിൽ ദു​ർഗ്രാഹ്യമെന്ന്​ തോന്നുന്ന ഇത്തരം എഴുത്ത്​ വായനയെ ശ്രമകരമാക്കുന്നു എന്ന ആക്ഷേപത്തെ എങ്ങനെ കാണുന്നു?

അത്തരം പ്രതിനിധാനങ്ങൾക്ക്​ ആ ഭാഷ യഥാർഥത്തിൽ ആവശ്യമല്ലേ. തദ്ദേശീയ ഭാഷയുടെ അല്ലെങ്കിൽ ഭാഷാഭേദത്തിന്‍റെ സാധ്യതകൾ നോവലിൽ ഏറ്റവും നന്നായി ആദ്യം നിർവഹിച്ചത്​ സി.വി. രാമൻപിള്ളയാണ്​. ചന്തു മേനോന്‍റെ നോവലുകളിൽ പ്രാദേശിക സംഭാഷണങ്ങളുണ്ട്​. ‘‘വീട്ടിൽ സംസാരിക്കുന്ന മലയാളത്തിലാണ്​ ഞാൻ എഴുതിയതെ’’ന്ന ചന്തുമേനോന്‍റെ പ്രയോഗംതന്നെ ശ്രദ്ധിക്കുക. നോവലിനെ കുറിച്ചുള്ള വലിയൊരു പ്രസ്താവനയാണത്​. വീട്ടിൽ സംസാരിക്കുന്ന മലയാളം നാട്ടിൽ സംസാരിക്കുന്ന മലയാളവുമാണ്. ആ വഴിയിലൂടെ സഞ്ചരിക്കുന്ന പുതിയ നോവലിസ്റ്റുകൾ പലരും ഇതുവരെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യപ്പെടാത്ത ഭാഷാഭേദങ്ങളും ഭാഷണഭേദങ്ങളും കേൾപ്പിക്കുന്നു.

പക്ഷേ, മനോജ്​ കുറൂറിന്‍റെ ഭാഷ വേറെയല്ലേ. അതിനെ ഈ പറഞ്ഞ കള്ളിയിൽ ഉൾപ്പെടുത്താനാകുമോ?

മനോജിന്‍റെ നോവലുകളുടെ കാലവും പശ്ചാത്തലവും വ്യത്യസ്തമാണ്. നമുക്ക്​ നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയൊരു വിദൂര ഭൂതകാലത്തിലാണ്​ അത്​ നിൽക്കുന്നത്. ആ നിലയിൽ ഇമാജിനറി ലാൻഡ്​സ്​കേപ്പാണ്​ അവിടെ. അതിന്​ ഒരു ഭാഷ രൂപപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്​. സംഘകാല സാഹിത്യത്തെ നന്നായി പഠിച്ച്​ അതിൽനിന്ന്​ സൃഷ്ടിച്ചെടുത്ത, സംസ്കൃത സ്വാധീനത ഒഴിവാക്കിയ ഭാഷയാണ്​ ‘നിലംപൂത്ത്​ മലർന്ന നാളി’ന്​ വേണ്ടി മനോജ്​ ഉപയോഗിച്ചത്​.

അപ്പോൾ, പുതിയ കാലത്ത്​ തീർത്തും തദ്ദേശീയമായ ഭാഷയിൽ എഴുതുന്നത്​ സ്വാഗതം ചെയ്യപ്പെ​ടേണ്ടതാണ്​?

സ്വാഗതാർഹമാണത്​​. ​പ്രമേയത്തിന്​ അനുസരിച്ചാണല്ലോ ഭാഷ തീരുമാനിക്കുന്നത്​. തദ്ദേശീയമായ പ്രമേയം കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ എല്ലാ മലയാളികൾക്കും മനസ്സിലാകണമെന്ന്​ കരുതി പൊതു മാനകഭാഷയിൽ എഴുതിയാൽ എന്താകും അവസ്ഥ. ആ വികാരങ്ങളെല്ലാം നഷ്ടപ്പെട്ടുപോകില്ലേ. ഒരു കഥാപാത്രം സംസാരിക്കുന്നത്​ അയാളുടെ ഹൃദയത്തിന്‍റെ നിവേദനമാണ്​. അയാളുടെ പശ്ചാത്തലവും ഇടവും ഭാഷയും ഒക്കെ ചേർന്നതാണ്​ അത്. ഭാഷയുടെ വലിയ രജിസ്​റ്ററുകളാണ്​ നോവലിസ്റ്റുകൾ തിരിച്ചുകൊണ്ടുവരുന്നത്​. വി.പി. ഷാജികുമാറും അംബികാസുതനുമൊക്കെ എഴുതുന്നതിൽ നമ്മുടെ ഭാഷയുടെ വൈവിധ്യത്തിന്‍റെ രജിസ്റ്ററുകളുണ്ട്​. അങ്ങനെയൊരു സാമൂഹികമായ ധർമംകൂടി ഇത്തരം നോവലുകൾ നിർവഹിക്കുന്നുണ്ട്​.

ഒരുവിധം എല്ലാ നല്ല രചനകളും വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ഈ കാലത്ത്​ വിവർത്തനത്തെ ശ്രമകരമാക്കില്ലേ.

വിവർത്തനത്തിൽ ബുദ്ധിമുട്ട്​ ഉണ്ടാകും. ലോകത്തെവിടെയും ഈ പ്രശ്നം ഉണ്ട്​. വിവർത്തനത്തിൽ അങ്ങനെ കുറേ ഘടകങ്ങൾ എന്തായാലും നഷ്ടപ്പെടും.

പി.കെ. രാജശേഖരൻ വി.സി. ശ്രീജനൊപ്പം

അപ്പോൾ ആശയം മാത്രമല്ലേ നിൽക്കുള്ളൂ. ഭാഷയിൽ പരീക്ഷണം നടത്തുന്നതുകൊണ്ട്​ പ്രത്യേകിച്ച്​ കാര്യമുണ്ടോ?

വിവർത്തനം മാത്രം മുന്നിൽ കണ്ടല്ലല്ലോ എഴുതുന്നത്​. പ്രാഥമികമായി നമ്മുടെ ഭാഷക്കും വായനക്കും വേണ്ടിയല്ലേ​. ചിലതൊക്കെ ഒരിക്കലും വിവർത്തനത്തിന്​ വഴങ്ങില്ല. നല്ല വിവർത്തകർക്ക്​ ആ പ്രതിസന്ധിയെ തരണംചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞേക്കും. നമ്മൾ വായിക്കുന്ന വിദേശഭാഷകളിലെ മഹത്തായ പല രചനകളും വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടതാണല്ലോ. മൗലിക രചനയിൽ യഥാർഥത്തിൽ ഇങ്ങനെ തന്നെയാണോ എന്ന്​ എങ്ങനെ അറിയാനാണ്​. പല വിവർത്തനങ്ങൾ കഴിഞ്ഞാണ്​ പലതും നമ്മുടെ കൈയിലെത്തുന്നത്​. എന്നിട്ടും അവ നമ്മുടെയുള്ളിൽ പ്രകമ്പനം സൃഷ്ടിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ അത്​ മഹത്തായ കൃതി തന്നെയാണ്​. വിവർത്തനംതന്നെ ഇങ്ങനെയെങ്കിൽ യഥാർഥ കൃതി എത്ര ഗംഭീരമായിരുന്നിരിക്കണം എന്ന്​ അത്ഭുത​പ്പെടാമല്ലോ. പല നോവലുകളും ഇംഗ്ലീഷിൽ ഇപ്പോൾ വീണ്ടും വിവർത്തനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്​. ദസ്തയേവ്​സ്​കിയുടെ നോവലുകൾ റിച്ചഡ്​ പീവർ-ലാരിസ വൊളഹോൻസ്കി ദമ്പതിമാരും സെർവാന്തസിന്‍റെ ‘ഡോൺ ക്വിക്​സോട്ട്​’ ഈഡിത്ത്​ ഗ്രോസ്മനും വിവർത്തനം ചെയ്തത്​ ഉദാഹരണം.

മലയാളത്തിൽ ഇപ്പോഴുള്ള ഈ പരീക്ഷണങ്ങളൊക്കെ വരുന്നതിന്​ വളരെ വർഷങ്ങൾക്ക്​ മുമ്പ്​ ഇതൊക്കെ തുടങ്ങിവെച്ചവരിൽ ഒരാൾ കെ.ജെ. ബേബിയാണ്​. പിന്നെ പി.എ. ഉത്തമൻ. നെടുമങ്ങാട്​ പ്രദേശത്തെ കുറവ സമുദായത്തിന്‍റെ ജീവിതം പരാമർശിക്കുന്ന ‘ചാവൊലി’ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ശ്രദ്ധേയ രചനയാണ്​. ഞാനാണ് അതിന്​ അവതാരിക എഴുതിയത്​​. (2008ലെ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ‘ചാവൊലി’ക്ക്​ ലഭിച്ചിരുന്നു.) അന്നത്​ പ്രസാധനം ​ചെയ്യുക എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. ഇന്നത്തെപ്പോലെ നോവലിന്​ വലിയ വിപണി ഉണ്ടായിരുന്ന കാലമല്ല; പ്രത്യേകിച്ച്​ ഈ ഭാഷയിലെഴുതിയതിനാൽ​. വായിച്ചാൽ മനസ്സിലാകില്ല, നോവൽ വായിക്കാൻ അടിക്കുറി​പ്പ്​ വേണോയെന്നൊക്കെയുള്ള ചോദ്യങ്ങൾ അന്നും ഉണ്ടായിരുന്നു. അടിക്കുറിപ്പ്​ ചിലപ്പോൾ വേണ്ടിവരും. നമ്മുടെ ​വൈവിധ്യങ്ങളെ ആവിഷ്കരിക്കുമ്പോൾ അതൊക്കെ ആവശ്യമാകും. ആദിവാസി ജീവിതത്തെ കുറിച്ച്​ എഴുതുമ്പോൾ ആ ഭാഷയിൽ തന്നെ വേണ്ടിവരും. അത്​ മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്​ വായനക്കാരുടെ ഉത്തരവാദിത്തമാണ്​.

ഗണിതശാസ്​​ത്രജ്​ഞൻ ഡോ. ഗീവർഗീസ്​ ജോർജ്​ ​േജാസഫിനും നോവലിസ്​റ്റ്​ ടി.ഡി. രാമകൃഷ്​ണനുമൊപ്പം പി.കെ. രാജശേഖരൻ

ദലിത്​ സാഹിത്യത്തെക്കുറിച്ച്​ മുമ്പ്​ താങ്കൾ നടത്തിയ വിമർശനം വലിയ കോലാഹലമുണ്ടാക്കിയിരുന്നു. കാലം മാറി. എഴുത്തും മാറി. ദലിത്​ രചനയെപ്പറ്റിയുള്ള ഇപ്പോഴുള്ള നിലപാട്​ എന്താണ്​?

മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 2005 ഏപ്രിലിൽ എഴുതിയ ‘ദളിതവാദം: ദളിത്​ വിരുദ്ധതയുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രം’ എന്ന ലേഖനമാണത്. ദലിത്​ സാഹിത്യവിമർശനമായിരുന്നില്ല അത്​. ദലിതവാദം എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന ഒരുതരം ഔദാര്യസ്വ​ഭാവമുള്ള സംവാദങ്ങൾ അക്കാലത്തുണ്ടായിരുന്നു. മിക്കവാറും ഉപരിവർഗങ്ങളിൽപ്പെട്ടവർ രൂപപ്പെടുത്തിയത്​. ആ ലേഖനത്തെ തുടർന്ന്​ ആറു മാസത്തോളം ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ സംവാദ ലേഖനങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. കെ.കെ. കൊച്ച്​, കെ.കെ. ബാബുരാജ്​, ചെറായി രാമദാസ്​ തുടങ്ങിയ ഒട്ടേറെ പേർ എന്നെ ശക്തിയായി എതിർത്തു. ആനന്ദും വി.സി. ശ്രീജനും മാത്രമാണ്​ ആ ലേഖനം ഉയർത്തിയ വാദങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കി പ്രതികരിച്ചത്​. ‘മാതൃഭൂമി’യിലും ‘മാധ്യമ’ത്തിലും ‘ദേശാഭിമാനി’യിലുമൊക്കെ തുടർ ചർച്ചകൾ ഉണ്ടാകുന്നതിനും അതു വഴിയൊരുക്കി. ആറുമാസമായപ്പോൾ ‘ദളിതവാദ ഛേദനം (പോംവഴിസഹിതം)’ എന്ന മറുപടി ലേഖനവും ഞാൻ എഴുതി.

എന്‍റെ ലേഖനത്തെ മുൻനിർത്തിയുണ്ടായ ആഖ്യാനങ്ങളും പ്രത്യാഖ്യാനങ്ങളുമെല്ലാം ചേർന്ന്​ ‘ദളിതപാതകൾ: ദളിതവാദത്തെപ്പറ്റി ഒരു സംവാദം’ എന്ന പുസ്തകം ബോബി തോമസ്​ എഡിറ്റ്​ ചെയ്ത്​ 2006ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. അതിന്‍റെ പുതിയ പതിപ്പ്​ 20 വർഷത്തിനുശേഷം ഇപ്പോൾ തിരുവനന്തപു​രത്തെ സൈൻ ബുക്സ്​ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്​. എന്‍റെ ലേഖനം ദലിത്​ സംവാദങ്ങൾക്കോ ദലിത്​ സാഹിത്യത്തിനോ എതിരായിരുന്നില്ല. ഒന്നുപറഞ്ഞാൽ മറ്റൊന്ന്​ കേൾക്കുക, അല്ലെങ്കിൽ പറയാത്തത്​ പറഞ്ഞെന്ന്​ പറയുക എന്ന മട്ടിലാണല്ലോ നമ്മുടെ നാട്ടിൽ പല സംവാദങ്ങളുടെയും പോക്ക്​. അത്​ ഇവിടെയുമുണ്ടായി. യഥാർഥ ദലിത്​ പ്രശ്നങ്ങളിൽനിന്നും ദലിത്​ സാഹിത്യാവിഷ്കാരങ്ങളിൽനിന്നും അകന്നുമാറി നടക്കുന്ന അക്കാലത്തെ സംവാദരീതിയെ വിശേഷിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ഉപയോഗിച്ച സംജ്ഞയാണ്​ ദലിതവാദം. സ്വയം ഉദ്ധരിക്കേണ്ടി വരുന്നതിൽ ക്ഷമിക്കുക. ഞാൻ അന്ന്​ എഴുതിയത്​ ഇങ്ങനെയാണ്​: ‘‘കേരളത്തിലെ ദലിത്​ ജനവിഭാഗങ്ങളുടെ പ്രശ്​നങ്ങൾ ചർച്ചചെയ്യുന്നു എന്ന നാട്യത്തിൽ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെയും പുസ്തകങ്ങളിലൂടെയും അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഒന്നാണ്​ ദലിതവാദം.

സാമൂഹികരംഗത്തെ ദലിത്​ പ്രശ്നം, ദലിത്​ സാഹിത്യവും സംസ്കാരവും എന്നീ വിഷയങ്ങളെ സമീപിക്കാനായി അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ചില സ​മ്പ്രദായങ്ങളിൽ ഒന്നാണത്​. ഇവയിൽ മുഖ്യധാരാ മാധ്യമലാളനം ഏറ്റവുമധികം ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത്​ ദലിതവാദത്തിനാണ്​. ദലിതജീവിതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്​ കേരളത്തിലെ വിവിധതുറകളിൽ സൂക്ഷ്​മമോ സ്ഥൂലമോ ആയി നടക്കുന്ന എല്ലാ സംവാദങ്ങളുടെയും പൊതുവായ പേരല്ല ദലിതവാദം എന്നു വ്യക്തമാക്കാനാണ്​ ഇത്രയും വിശദീകരിച്ചത്​. ഈ ദലിതവാദം മൗലികവാദ സ്വഭാവമുള്ള ഒന്നാണ്. യഥാർഥപ്രശ്നങ്ങൾ മറച്ചുവെച്ച്​ ദലിതരെയും ദലിതപ്രശ്നങ്ങളെയും ഇപ്പോഴുള്ള നിലയിൽതന്നെ മാറ്റമില്ലാതെ നിലനിർത്താനുള്ള പ്രത്യയശാസ്ത്രമാണത്​. പുറമെ പുരോഗമനം നടിച്ചു​കൊണ്ട്​, വ്യാജമായ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉയർത്തി ദലിതപ്രശ്നങ്ങളുടെ വിശകലനം കുത്തകയാക്കാൻ ദലിതരല്ലാത്ത മേൽജാതിക്കാരായ ബൗദ്ധിക നാട്യക്കാർകൂടി പ​​ങ്കെടുത്തു നടത്തുന്ന ഒരു വ്യാജ അക്കാദമിക്​ വ്യായാമം.

ദലിതർക്കുവേണ്ടി എഴുതുന്നു എന്ന്​ പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട്​ ദലിതർക്ക്​ മനസ്സിലാവാത്ത രീതിയിൽ എഴുതപ്പെടുന്ന ദലിതവാദത്തിൽ പുറത്താക്കപ്പെട്ട ഏകവിഭാഗം ദലിതരാണ്​. ആശയവക്രതകളും നിഗൂഢതകളും നിറഞ്ഞ ഈ ബൗദ്ധിക നിഴൽയുദ്ധത്തിൽ ദലിതർ മാറ്റിനിർത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഞങ്ങൾ നിങ്ങൾക്കുവേണ്ടി സംസാരിച്ചു​കൊള്ളാം എന്ന്​ പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട്, ദലിതരിൽനിന്നുതന്നെ ഉയർന്നുവരേണ്ട ആത്മാനുഭവപൂരിതമായ വെളിപ്പെടലുകളെ അത്​ നിശ്ശബ്​ദമാക്കുന്നു. അങ്ങനെ ഒരു ജനവിഭാഗത്തിൽനിന്ന്​ സ്വാഭാവികമായി സംഭവിക്കേണ്ട, സ്വയം നവീകര​ണോദ്യമങ്ങളെ ബുദ്ധിയുടെ ഭാഷയിൽ സംസാരിക്കുന്നതായി ഭാവിക്കുന്ന ഒരു ന്യൂനപക്ഷം കുത്തകവത്​കരിക്കുന്നു. ആശയവക്രതയും വാക്യവക്രതയും ലക്ഷ്യവക്രതയും ചേർന്ന ഈ ധൈഷണിക വക്രോക്തിയാണ്​ ദലിത്​ പ്രശ്ന സംവാദമെന്ന്​ ദലിതരെപ്പോലും തെറ്റിദ്ധരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട്​ ദലിതവാദം വിജയിക്കുന്നു.’’

യഥാർഥ ദലിത്​ സാഹിത്യകൃതികൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുകയും ആ രചനയുടെ സവിശേഷതകൾ വിശദീകരിക്കുകയും മോശപ്പെട്ട രചനകളെ യഥാർഥ ദലിത്​ സാഹിത്യമായി പ്രതിഷ്ഠിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ വിമർശവിധേയമാക്കുകയും ചെയ്തതാണ്​ ആ ലേഖനം. എഡ്വേഡ്​ സെയ്​ദിന്‍റെ ‘ഓറിയന്‍റലിസം’ എന്ന കൽപനയെ മുൻനിർത്തിയാണ്​ ഞാൻ ദലിതവാദം എന്ന സംജ്ഞ രൂപപ്പെടുത്തിയത്​. ലേഖനം ശരിക്കു വായിക്കാതെ എന്നെ ദലിത്​ വിരുദ്ധനാക്കാനാണ്​ പ്രതികരിച്ചവർ ശ്രമിച്ചത്​. ദലിതവാദവും ദലിത്​ രാഷ്ട്രീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങളും വ്യത്യസ്തമാണെന്ന്​ ലേഖനത്തിന്‍റെ തുടക്കത്തിൽതന്നെ കൃത്യമായി വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നിട്ടും സംവാദത്തിൽ ഇടപെട്ട ചിലർ എന്നെ ദലിത്​ വിരുദ്ധനായ സവർണാധിപത്യവാദിയെന്ന്​ മുദ്രകുത്താനാണ്​ ശ്രമിച്ചത്​. ലേഖനവും മറുപടിയും എന്‍റെ ‘ഏകാന്തനഗരങ്ങൾ’ എന്ന പുസ്​തകത്തിലും ബോബി തോമസ്​ എഡിറ്റ്​ ചെയ്ത ‘ദലിതപാതകളി’ലും ഉണ്ട്​. മോശപ്പെട്ട കൃതികളെ മോശം എന്നുപറയുകയും വസ്തുതാവിരുദ്ധതകളും ആശയ വൈരുധ്യങ്ങളും ചൂണ്ടിക്കാട്ടുകയും ചെയ്യുക എന്ന നിരൂപക ധർമമാണ്​ ഞാൻ നിർവഹിച്ചത്​. അന്ന്​ തെറ്റിദ്ധരിച്ച്​ ആക്രമണത്തിന്​ വന്ന പലരും പിന്നീട്​ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി. കെ.കെ. കൊച്ചിനെയും കെ.വി. സജയിനെയും ഓർക്കുന്നു.

20 വർഷം മുമ്പാണ്​ ആ സംവാദം ഉണ്ടായതെന്ന്​ പ്രത്യേകം ഓർക്കണം. ഇന്ന്​ അതല്ല. ദലിത്​ സാഹിത്യരചനകളും ചിന്തകളും ചരിത്രസംവാദങ്ങളും പുനർവായനകളും സജീവമായ ധാരയാണ്​. ഒട്ടേറെ പുതിയ എഴുത്തുകാരും മൗലികവും വ്യത്യസ്തവും പരീക്ഷണാത്മകവുമായ ആവിഷ്​കാരരീതികളും കാഴ്ചപ്പാടുകളും ഉയർന്നുവന്നു കഴിഞ്ഞു. അന്നത്തെ ഒരു പ്രത്യേക സംവാദരീതിയുടെ വഴിക്കല്ല ഇന്നത്തെ ദലിത്​ സാഹിത്യചിന്തയും രചനകളും വികസിച്ചത്​. സമകാലിക സാഹിത്യത്തിന്‍റെ ഭൂപ്രകൃതി രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ അവ വലിയ പങ്കുവഹിക്കുന്നു. സാഹിത്യഗുണമില്ലാത്ത കൃതികൾ ദലിതരുടേതായാലും അവർണരുടേതായാലും സവർണരുടേതായാലും അധികാര ശക്തിയുള്ളവരുടേതായാലും നല്ലതാണെന്ന്​ പറയാൻ ഞാൻ ഇന്നും ഒരുക്കമല്ല. സത്യം പറയാനുള്ള ആ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധതയെ ഞാൻ വാഗ്​ധീരത എന്നാണ്​ വിളിക്കുന്നത്​.

സാമൂഹികമാധ്യമ സാധ്യതകൾ ഉപയോഗിച്ച്​ രചിക്കുകയും അതിന്‍റെ വിപണനത്തിന്​ അതേ സാധ്യതകൾ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതും നിലവാരമില്ലാത്ത അത്തരം രചനകൾ പ്രസാധകർ വലിയ തോതിൽ ​പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത്​ മുഖ്യധാരാസാഹിത്യത്തിന്​ എന്തുചേതമാണ്​ ഉണ്ടാക്കുക?

ഈ ചോദ്യത്തിന്​ മറുപടിയായി രണ്ടു കാര്യങ്ങൾ പറയാനുണ്ട്. സമൂഹമാധ്യമത്തിന്‍റെ സാധ്യതകൾ സാഹിത്യത്തിൽ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിനെ പറ്റിയാണ്​ ആദ്യത്തേത്​. സമൂഹമാധ്യമങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച്​ നിലവാരമില്ലാത്ത കൃതികളെ മികച്ച സാഹിത്യമാക്കി അവതരിപ്പിക്കുന്നതും പരിതാപകരവും പരിഹാസ്യവുമായ സാഹിത്യസങ്കൽപങ്ങ​ൾ അവതരിപ്പിക്കുന്നതുമാണ്​ രണ്ടാമത്തേത്​. ഈ രണ്ടു വശങ്ങൾ സമൂഹമാധ്യമങ്ങൾ വഴിയുള്ള സാഹിത്യവിപണനത്തിലുമുണ്ട്​. സാഹിത്യത്തിന്‍റെ ഘടനാപരവും ആഖ്യാനപരവുമായ കാര്യങ്ങൾക്ക്​ സോഷ്യൽ മീഡിയ വിനിമയരീതി ഉപയോഗിക്കാം. ഇ-മെയിലിന്‍റെ ഘടനയോ ഫേസ്​ബുക്കിലെ സംവാദങ്ങളുടെ ശൈലിയിലോ നോവൽ എഴുതാം. അത്​ നോവൽ എന്ന സാഹിത്യരൂപത്തിന്‍റെ വിഷയമാണ്​.

ഇതിനൊപ്പം നോവലിന്‍റെ പ്രചാരത്തെ സഹായിക്കാൻ സമൂഹമാധ്യമങ്ങൾക്ക്​ കഴിയും. പലരീതികളിലും അത്​ ചെയ്യാം. മാഗസിനുകളിൽ ഇപ്പോൾ ബുക്ക് റിവ്യൂ ഒന്നും ഇല്ലാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ അതിനായി സോഷ്യൽ മീഡിയ ഉപയോഗിക്കാം. ഒരെഴുത്തുകാരന്​ തന്‍റെ പുസ്തകം പുറത്തിറങ്ങിയത്​ സംബന്ധിച്ച്​ അനേകരെ അറിയിക്കാനുള്ള എളുപ്പ മാർഗമാണ്​ സമൂഹമാധ്യമം. പുസ്തകങ്ങൾ റിവ്യൂ ചെയ്ത്​ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നവരുമുണ്ട്​. റിവ്യൂ ചെയ്യുന്നയാളുടെ വ്യക്തിപരമായ ഇഷ്ടാനിഷ്ടവും, അഭിരുചിയുടെ നിലവാരവുമൊക്കെ അതിൽ നിഴലിക്കും. ആയിരക്കണക്കിന്​ ഫോളോവേഴ്​സുള്ള ഒരാൾ ഒരു നോവൽ നല്ലതാണെന്ന്​ എഴുതിയാൽ അങ്ങനെ തന്നെയാണെന്ന്​ വിശ്വസിക്കുന്നവരാണ്​ ഭൂരിപക്ഷവും. പക്ഷേ, ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നതും അതിനെ അനേകം പേർ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതുകൊണ്ട്​ ഒരു നോവലിന്‍റെ നിലവാരം അളക്കാനാകുമോ. നിഷ്കളങ്ക വായനക്കാരന്​ അത്​ പ്രധാനമായിരിക്കാം. പക്ഷേ, എണ്ണം വെച്ചുള്ള ഈ കണക്ക്​ ഒരു സാഹിത്യനിരൂപകന്​ അംഗീകരിക്കാനാകില്ല.

സമൂഹമാധ്യമങ്ങളിലെ കൈയടികൾകൊണ്ട്​ തങ്ങളുടെ സാഹിത്യം ഉത്തമമാണെന്ന്​ എഴുത്തുകാർ ധരിച്ചുതുടങ്ങിയാൽ അവരുടെ ദുരന്തത്തിൽ മാത്രമേ അത്​ കലാശിക്കുകയുള്ളൂ. 2025 ഏപ്രിലിൽ ഇറങ്ങിയ ഗ്രന്ഥാലോകത്തിൽ എൻ.എസ്. മാധവനുമായി എസ്​.ആർ. ലാൽ നടത്തിയ ഒരു അഭിമുഖമുണ്ട്​. അതിൽ മാധവൻ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ വളരെ പ്രസക്തമാണ്​. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത്​ ഇങ്ങനെയാണ്​: ‘‘സോഷ്യൽ മീഡിയ എഴുത്തിന്​ ദോഷം ചെയ്യുന്നു എന്നാണ്​ എനിക്ക്​ പറയാനുള്ളത്​. കാരണം, ഇതുമായി അധികം ബന്ധപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ വേറെ ഒന്നിനും സമയം കിട്ടില്ല. രണ്ടാമത്,​ നിരൂപണത്തിന്‍റെ മരണമാണ്​. പണ്ടൊക്കെ ബഷീറിനെ എം.പി. പോൾ വിലയിരുത്തുന്നു. ഇത്​ അതല്ല. പുസ്തകമോ കഥയോ വന്നാൽ ഒരായിരം നിരൂപണങ്ങൾ വരും.

സ്റ്റാറും ലൈക്കും വരും. പ​ലപ്പോഴും കരുതിക്കൂട്ടി മോശമാക്കാനും ഇതു ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്​. രാഷ്ട്രീയപരമായും നേരിടുന്നു​. ആമസോൺ റിവ്യൂവിലൊക്കെ ഇടതുപക്ഷ നിലപാടുള്ള ഒരു എഴുത്തുകാരന്‍റെ പുസ്തകം വന്നാൽ കൂട്ടമായി ഐ.ടി സെല്ലുകാർ ഒരു സ്റ്റാർ കൊടുത്ത്​ അതിന്‍റെ വിൽപനതന്നെ നിർത്തിക്കും. ഇത്​ സാഹിത്യത്തിന്​ ഗുണത്തേക്കാളേറെ ദോഷമാണ്​ ചെയ്യുക. പ്രസാധകരും സോഷ്യൽ മീഡിയ സാധ്യത ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്​. പുസ്തക വിൽപന കൂടിയിട്ടുണ്ട്. ചെറുകിട പ്രസാധകർക്ക്​ ചെലവുകുറഞ്ഞ നിലയിൽ പ്രചാരണം നടത്താൻ അതൊരു സാധ്യതയാണ്​. ഇൻസ്റ്റ പേജിൽ കൂടിയൊക്കെ പുസ്തകം വിൽക്കുന്നവരുണ്ട്​. പിന്നെ വളരെ വിശ്വസ്തരായ വായനക്കാരുടെ ശിപാർശകളും.’’

പ്രസാധകർ പൾപ്​ ഫിക്​ഷനും ഇതേ സാധ്യത ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ?

അതാണ്​ ഇവിടത്തെ പ്രശ്​നം. കുറഞ്ഞതരം സാഹിത്യം പ്രമോട്ട്​ ചെയ്യാനാണ്​ ഇത്​ കൂടുതലായും ഉപയോഗിക്കുന്നത്​. എം. മുകുന്ദന്‍റെയോ എൻ.എസ്​. മാധവന്‍റെയോ ഒരു രചന വന്നാൽ ഇൻസ്റ്റഗ്രാം വ​ഴി പ്രമോട്ട്​ ചെയ്യേണ്ട കാര്യമില്ല. പ്രമോട്ട്​ ചെയ്താലും അത്​ സാധാരണ വായിക്കുന്നവരിൽ കൂടുതൽ വായിക്കാൻ പോകുന്നില്ല. ഇൻസ്റ്റഗ്രാം കണ്ട്​ വായിക്കുന്നവരല്ല ഇവരുടെയൊക്കെ വായനക്കാർ. ഈ സത്യം നിങ്ങൾ പറയുന്ന നിമിഷത്തിൽ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഒരുസംഘം ആളുകൾ അസഭ്യം പറയാൻ തുടങ്ങും. മിക്കവാറും അത്​ കേട്ടറിവുവെച്ചോ തെറ്റായി മനസ്സിലാക്കിയോ ആയിരിക്കും. എൻ.എസ്​. മാധവനെ ആരും ചീത്ത പറയാത്തത്​ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ഭാഗ്യം കൊണ്ടാണെന്ന്​ തോന്നുന്നു. പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ എന്നുമറിയില്ല. ചിലപ്പോൾ അഭിമുഖം അച്ചടിച്ചുവന്നതായതുകൊണ്ട്​ വായിക്കാത്തതാവാനും മതി.

സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഒരുപാട്​ ബുക്​ഫ്ലുവൻസേഴ്​സ്​ ഉണ്ട്. അവർ അവരുടെ പരിമിതമായ അറിവിന്‍റെയും വായനാനുഭവത്തിന്റെയും സാഹിത്യബോധത്തിന്‍റെയും വികാരലോലതയുടെയും വെളിച്ചത്തിൽ​ പുസ്തകങ്ങളെ വിലയിരുത്തുന്നതു കാണാം​. അവർ പലതും കേട്ടിട്ടേയില്ല. ചെറുപ്പക്കാരായ അവർ പല മേജർ എഴുത്തുകാരെയും വായിച്ചിട്ടുണ്ടാകില്ല. ഈ അജ്​ഞത നൽകുന്ന അനുഗ്രഹത്തിൽ അങ്ങനെയൊന്നും ​​ഉണ്ടായിട്ടേയില്ല എന്ന മട്ടിലൊക്കെ സംസാരിക്കും. സമപ്രായക്കാരായ, സാഹിത്യത്തെയും ചരിത്രത്തെയും കുറിച്ച്​ വലിയ ധാരണയില്ലാത്ത സമൂഹമാധ്യമ വായനക്കാർ ഇതാണ്​ സത്യം എന്ന്​ തെറ്റിദ്ധരിക്കും.

അധ്വാനശേഷിയും ആസ്വാദനശേഷിയും ചരിത്രബോധവുമൊക്കെ ആവശ്യപ്പെടുന്ന മികച്ച കൃതികൾ വായിക്കാൻ മടിയുള്ളവരും മനസ്സില്ലാത്തവരും മേൽപ്പറഞ്ഞതരം പ്രചാരണങ്ങളിലൂടെ പൾപ്പിലേക്കും റൊമാൻസിലേക്കും നീങ്ങും. വിദഗ്​ധമായ ഈ വിപണനതന്ത്രം ഒരുതരം അഭിരുചി നിർമാണവും കൂടിയാണ്​. ഇതാണ്​ സാഹിത്യം എന്ന ഉത്തമബോധ്യം സൃഷ്​ടിക്കുന്നതിൽ വിപണിയും സോഷ്യൽ മീഡിയയിലെ താഴ്ന്ന സാഹിത്യബോധമുള്ള അഭിപ്രായ നിർമാതാക്കളും വിജയിച്ചിരിക്കുന്നു. മികച്ച കൃതികൾ വായിക്കാൻ കഴിയുമ്പോൾ ഈ വ്യാജബോധത്തിൽനിന്ന്​ അല്ലെങ്കിൽ സത്യാഭാസത്തിൽനിന്ന്​ പുറത്തുകടക്കാൻ അവർക്ക്​ കഴിയും.

ടി. പത്മനാഭനൊപ്പം പി.കെ. രാജശേഖരൻ

ലക്ഷക്കണക്കിന്​ കോപ്പികൾ വിറ്റുവെന്ന്​ പ്രസാധകർ അവകാശപ്പെടുന്ന പുതുമുഖ എഴുത്തുകാരുടെ പൾപ്പ്​ ഫിക്​ഷൻ രചനകളാണ്​ ഉത്തമ സാഹിത്യമെന്ന്​ കരുതുന്ന ഒരു തലമുറയാണ്​ ഇവിടെയുള്ളത്​. അവിടെ നിരൂപകൻ നിശ്ശബ്​ദനാകാമോ?

പണ്ടും ഇതേപോലെ സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. റേഡിയോയും അച്ചടിയും മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന കാലത്ത്​ ‘പൈങ്കിളി’ എന്ന്​ പിന്നീട്​ വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഒരുപാട്​ ജനപ്രിയ രചനകൾ വന്നിരുന്നല്ലോ. അത്​ ഉത്തമസാഹിത്യമാണെന്ന്​ വിശ്വസിച്ച്​ വായിച്ചിരുന്ന വലിയൊരു സമൂഹം ഉണ്ടായിരുന്നു. അതല്ലാതെ ഒരു സാഹിത്യവും അവർ വായിച്ചിരുന്നുമില്ല. അതുകൊണ്ട്​ സാഹിത്യത്തിന്​ പ്രത്യേകിച്ച്​ ക്ഷീണമൊന്നും ഉണ്ടായില്ല. അവർ വായിച്ച ആ സാഹിത്യത്തെ വായനശാലകളിൽ തന്നെ ഇപ്പോൾ കണ്ടുകിട്ടാൻ പ്രയാസമാണ്​.

പക്ഷേ, അതിനെ കുറിച്ച്​ നമുക്ക്​ അക്കാദമിക് ആയി പഠിക്കാം. എനിക്ക്​ അതിൽ താൽപര്യമുണ്ട്​. ജനപ്രിയ സാഹിത്യത്തിന്‍റെ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ച്​ എന്‍റെ പഠനങ്ങളുണ്ട്​. ജനപ്രിയ സാഹിത്യം ഒരിക്കലും സാഹിത്യത്തെ വളർത്തിയിട്ടില്ല. അത്​ സാഹിത്യാനുഭൂതി സൃഷ്​ടിക്കുന്നുമില്ല. ഇപ്പോഴും അതുതന്നെയാണ്​ സംഭവിക്കാൻ പോകുന്നത്​. പുസ്തകം വായിക്കാൻ ആഗ്രഹമുണ്ടെങ്കിലും അതിനായി മികച്ച കൃതികൾ വായിക്കാൻ സാധിക്കാത്തവർക്കും, മടിയുള്ളവർക്കും ഇതൊരു നല്ല വഴിയാണ്​. കുറെകാലം അവർ ഇത്​ വായിക്കും. പിന്നീട്​ അതു നില​ക്കും. ഇതിനുമുമ്പ്​ ഇതേപോലെ എഴുതിവന്ന എത്രയോ പേരുണ്ട്​. അവരുടെയൊന്നും പേരുകൾതന്നെ നമുക്ക്​ ഓർമയില്ല. ആളെക്കൂട്ടി പ്രചാരണവും ആൾക്കൂട്ട കൈയടിയുംകൊണ്ട്​ മോശപ്പെട്ട സാഹിത്യം ഒന്നാന്തരമാവില്ല. ഇപ്പോൾ വായിക്കുന്നവരിൽ മാത്രം ജീവിച്ചുമരിക്കുന്നതാണ്​ ജനപ്രിയ സാഹിത്യം.

നിരൂപകൻ പൊതുവേദികളിൽ നിത്യസാന്നിധ്യമായ പ്രഭാഷകരാകുന്നതും കക്ഷിരാഷ്ട്രീയത്തിന്‍റെ ഭാഗമാകുന്നതും നിരൂപണത്തെ ബാധിക്കില്ലേ. വിശേഷിച്ചും അതിന്‍റെ സത്യസന്ധതയെ?

പൊതുവേദികൾ പൊതുജനവേദികളായതുകൊണ്ട്​ നിരൂപകർ അതിന്‍റെ ഭാഗമാണ്​. അഭിപ്രായരൂപവത്​കരണത്തിനും ആശയ നിർമാണത്തിനും അവർ സഹായിച്ചെന്നും വരും. അതെല്ലാം ആ വേദികളുടെ ‘പൊതു’സ്വഭാവം പോലിരിക്കും. കക്ഷിരാഷ്ട്രീയ വേദികളിലെ നിരൂപകർ സ്വതന്ത്രരല്ല, കക്ഷിയുടെ ആശയത്തിന്‍റെ പ്രചാരകർ മാത്രമാണ്​. നിരൂപകർ മാത്രമല്ല, മറ്റ്​ എഴുത്തുകാരും അങ്ങനെതന്നെ. ഞാൻ അത്തരം വേദികളിൽ അധികം സന്നിഹിതനല്ല. സാഹിത്യപ്രധാനമായവയിൽ മാത്രമാണ്​ പ​ങ്കെടുക്കുക. പ്രഭാഷണം ഗംഭീരമായ കലയാണെങ്കിലും നിരൂപകർ ഒരുപാട്​ പ്രസംഗിച്ചാൽ ചില കുഴപ്പങ്ങളുണ്ട്​. നിരൂപണരചനകൾ കുറയും. കഴിഞ്ഞ തലമുറയിൽ സുകുമാർ അഴീക്കോടും എം.കെ. സാനുവും ഈ തലമുറയിൽ സുനിൽ പി. ഇളയിടവും ഉജ്ജ്വലരായ പ്രഭാഷകരാണ്​. ആരും കേട്ടിരുന്നുപോകും. പ്രഭാഷകത്വം ആവേശിച്ചതോടെയാണ്​ അഴീക്കോടിന്‍റെ നിരൂപണത്തിൽ ശൈഥില്യമുണ്ടായത്​.

മലയാള നോവലിലെ ഭൂമിശാസ്ത്രത്തെ കുറിച്ചുള്ള പഠനം തുടങ്ങിവെക്കുകയും പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങളും സിദ്ധാന്തങ്ങളും അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത നിരൂപകനാണ്​ താങ്കൾ. ആ പുതിയ വിശകലനരീതിയിലേക്ക്​ എത്തിയതെങ്ങനെയാണ്​?

നോവലിലെ കാലമാണ്​ പൊതുവെ നിരൂപകരെ ആകർഷിച്ചിട്ടുള്ളത്​. സ്ഥലത്തെ കേവലമായ കഥാപശ്ചാത്തലം, സെറ്റിങ്​ ആയി മാത്രമേ കണ്ടിരുന്നുള്ളൂ. നോവലിന്‍റെ ആഖ്യാനത്തിൽ രണ്ടു ഘടകങ്ങളും തുല്യപ്രധാനമാണ്​. നോവലിന്‍റെ പശ്ചാത്തലം ഒരു സ്ഥലകാല സങ്കൽപമാണ്​ എന്നതാണ്​ വാസ്തവം. നോവലിലെ ഇതിവൃത്തം, സംഭവങ്ങൾ, കഥാപാത്രങ്ങൾ, അവരുടെ സഞ്ചാരങ്ങൾ എന്നിവ വായനക്കാർ മനസ്സിലാക്കുന്നതിൽ ചരിത്രവും ഭൂപ്രകൃതിയും സ്വാധീനത ചെലുത്തുന്നതുകൊണ്ടാണ്​ പശ്ചാത്തലത്തെ സ്ഥലകാല സങ്കൽപമെന്ന്​ പറഞ്ഞത്​. പശ്ചാത്തലമായ സ്​ഥലങ്ങളും ഇടങ്ങളും യഥാർഥമോ ഭാവനാത്മകമോ പേരുമാറിയവയോ ആകാം. സ്ഥലം എന്ന സ്​പേസിന്​ പേരു നൽകുകയോ പ്രത്യേക ധർമങ്ങൾ നൽകുകയോ ചെയ്യുമ്പോൾ അത്​ ഇടം എന്ന പ്ലെയ്​സ്​ ആകുന്നു. ഇതൊന്നുമല്ലാത്ത, ഭൂമിശാസ്ത്രപരമെന്നു മാത്രം പറയാനാവാത്ത സ്​ഥലങ്ങളും ഇടങ്ങളും നോവലിലുണ്ട്​. വാസ്തുശിൽപം, ഗൃഹാന്തർഭാഗങ്ങൾ, മുറികൾ, ദേവാലയങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയും അമൂർത്ത സ്ഥലങ്ങളും. സ്ഥലം എന്ന ഭൂമിശാസ്ത്ര സങ്കൽപവും ലാൻഡ്​സ്​കേപ്പുകളും സവിശേഷമായ ഇടങ്ങളുമെല്ലാം ഒരു നോവൽ സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഭാവനാലോകവുമായുള്ള വായനക്കാരുടെ ഇടപെടലിലും ആസ്വാദനത്തിലും അനുഭൂതികളിലും ശക്തമായ പങ്കുവഹിക്കുന്നു.

നോവലിന്‍റെ ആഖ്യാനത്തിലും അതിന്​ വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്​. പ്രത്യയശാസ്ത്രപരം പോലുമാണ്​ ആ സ്ഥലങ്ങളും ഇടങ്ങളും ചേർന്ന ഭാവനാ ഭൂമിശാസ്ത്രം. കഥ നടക്കുന്നതും കഥാപാത്രങ്ങൾ നടക്കുന്നതുമായ ഭൗതിക പ്രദേശങ്ങളും ഇടങ്ങളും മാത്രമല്ല നോവലിലെ സ്ഥലം. നോവൽ ഉയർത്തുന്ന, അതിൽനിന്ന്​ രൂപപ്പെടുന്ന ആശയങ്ങളുടെയും ചിന്തകളുടെയും നിർമിതിയിലും സ്ഥലം പങ്കുവഹിക്കുന്നു. അങ്ങനെയുള്ള സ്ഥലത്തെ, അത്​ യഥാർഥമായാലും ഭാവനാത്മകമായാലും വിശകലനംചെയ്ത്​ ഒരുതരം ഭൂപടാങ്കനം നടത്തേണ്ടതുണ്ട്​. അത്തരം ഭാവനാഭൂപടങ്ങൾ നിർമിക്കാനായിരുന്നു എന്‍റെ ശ്രമം.

ബാലചന്ദ്രൻ ചുള്ളിക്കാടിനൊപ്പം

വിശ്വസാഹിത്യം, വിശ്വസാഹിത്യകാരൻ എന്നൊന്നും പറയാൻ കഴിയുന്ന സംഭവമൊന്നും മലയാളത്തിൽ ഇല്ലെന്ന്​ എം. മുകുന്ദൻ അടുത്തിടെ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരുന്നു. ആ പ്രസ്താവനയോടുള്ള താങ്കളുടെ നിലപാട്​ എന്താണ്​?

വിശ്വസാഹിത്യം എന്നൊക്കെ പറയുന്നത്​ ഒരു സങ്കൽപം ആണ്. ലോകത്തെ എല്ലാവരും വായിക്കുന്ന സാഹിത്യമൊന്നും ഇല്ല. പല ഭാഷകളിൽ എഴുതപ്പെടുന്നത്​ എല്ലാവരും വായിക്കുകയും സാധ്യമല്ല. ഇന്ത്യയിൽ തന്നെ എത്രയോ ഭാഷകളിൽ മികച്ച സാഹിത്യം വരുന്നുണ്ട്​. സംസ്കൃതത്തിലെ ക്ലാസിക്​ കൃതികളല്ലാതെ ദേശീയ സാഹിത്യം എന്ന്​ ഉയർത്തിക്കാണിക്കാനുള്ള സാഹിത്യവുമില്ലല്ലോ. ഇതെല്ലാം ചേർന്നതാണ്​ നമ്മുടെ സാഹിത്യം. സാമ്രാജ്യത്വത്തിന്‍റെ രാഷ്ട്രീയ മേൽക്കോയ്മയുള്ള ഭാഷകൾക്ക്​ എല്ലാ രംഗങ്ങളിലും ​ആ മേൽക്കോയ്മയുണ്ടാകും. ബ്രിട്ടീഷ്​ കോളനിവത്​കരണത്തിന്‍റെ ഭാഗമായി ഇംഗ്ലീഷ്​ ലോകമെങ്ങും വ്യാപിച്ചു. ബിസിനസിന്‍റെ ഭാഷയായി ഇംഗ്ലീഷ്​ മാറി. ഇംഗ്ലീഷിലുള്ള കൃതികൾക്ക്​ സ്വാഭാവികമായും വലിയ പ്രചാരമുണ്ടായി. ഫ്രഞ്ചിനും സ്പാനിഷിനുമൊക്കെ സമാന പരിഗണനയുണ്ട്​.

ഇംഗ്ലീഷ്​ വിവർത്തനം വഴിയാണല്ലോ ലോകത്തിലെ പല ഭാഷകളിലെയും രചനകൾ നമ്മൾ അറിയുന്നതും മനസ്സിലാക്കുന്നതും. അങ്ങനെ വരുന്നതിനെയാണ്​ ലോക സാഹിത്യമെന്ന്​ നമ്മൾ സൗകര്യത്തിനുവേണ്ടി വിളിക്കുന്നത്​. വിശ്വസാഹിത്യമെന്നത്​ യഥാർഥത്തിൽ പഴയൊരു സങ്കൽപമാണ്​. ഗെയ്​ഥെയൊക്കെ അവതരിപ്പിച്ചത്.​ കമ്പാരിറ്റിവ്​ ലിറ്ററേച്ചർ എന്ന പഠനശാഖ അതിനെ ഒരു സാഹിത്യസങ്കൽപമാക്കി മാറ്റി. ചുരുക്കത്തിൽ കൊളോണിയൽ ശക്തികളുടെ ഭാഷക്കാണ്​ ഇത്തരം വേദികളിൽ ഇടം ലഭിക്കുക. ജനസംഖ്യാധിഷ്ഠിതമായി നോക്കിയാൽ ഉയരത്തിലാണെങ്കിലും നമ്മുടെ ഭാഷകൾക്കും സാഹിത്യത്തിനും ഈ പരിഗണന കിട്ടാത്തതിന്​ കാരണവും ഇതുതന്നെ. ആ വേദിയിലേക്ക്​ പ്രവേശനം ഇല്ലാത്തതിനാൽ നമ്മുടെ എഴുത്തുകാരെല്ലാം മോശക്കാരാണെന്ന്​ അർഥമില്ല. നമ്മളെഴുതുന്നത്​ നമ്മുടെ സാഹിത്യമാണ്​. അവരെഴുതുന്നത്​ അവരുടേതും. പല പാശ്ചാത്യ ഭാഷകളിലും ഉണ്ടായിട്ടുള്ള കൃതികളുടെ നിലവാരമുള്ളവ മലയാളത്തിലില്ല എന്നായിരിക്കും എം. മുകുന്ദൻ ഉദ്ദേശിച്ചത്​.

ആനന്ദിനൊപ്പം

രാഷ്ട്രീയ, സാമൂഹിക കാരണങ്ങളാൽ ചില ഭാഷകൾക്കും സാഹിത്യത്തിനും കിട്ടുന്ന മേൽക്കൈയെക്കുറിച്ചാണ്​ പറഞ്ഞത്​. അതിനപ്പുറം മൂല്യവിചാരണയിൽ നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിന്‍റെ നിലയെന്താണ്​?

അത്തരമൊരു പരിശോധനയിൽ ഏതു സാഹിത്യത്തിനും​ ഒപ്പംനിൽക്കാനുള്ള കരുത്ത്​ നമ്മുടെ സാഹിത്യത്തിനുണ്ട്​. പക്ഷേ, നമ്മുടെ എഴുത്തുകാർ എത്രത്തോളം അതിന്​ ശ്രമിക്കുന്നു എന്നതിനെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും സാഹിത്യത്തിന്‍റെ വളർച്ച. ചെറിയൊരു പുസ്തക വിപണിയാണ്​ നമ്മുടേത്​. മൂന്നരക്കോടി മലയാളികൾ ഉണ്ടെങ്കിലും ഉയർന്ന മൂല്യമുള്ള, സംസ്കാരത്തിന്‍റെ ഭാഗമായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്ന കൃതികൾ വായിക്കുന്നവർ നന്നേ കുറവാണ്​. മികച്ച ലിറ്റററി ഫിക്​ഷൻ പുസ്തകം വെറും 2000 കോപ്പിയാണ്​ ഇവിടെ അച്ചടിക്കുന്നത്​. അതുതന്നെയും വിറ്റുപോകാൻ കുറെക്കാലമെടുക്കും. നമ്മുടെ മാർക്കറ്റ്​ ചെറുതായതിന്‍റെ പ്രശ്നമാണത്​. മറ്റു ഭാഷകൾ അങ്ങനെയല്ല. അവയുടെ കരുത്ത്​ വളരെ വലുതാണ്. ഇംഗ്ലീഷ്​ വിവർത്തനം വഴി അവ നമുക്ക്​ മുന്നിലെത്തുമ്പോൾ അവിടെയൊക്കെ പരീക്ഷണോന്മുഖമായ വലിയ രചനകളുണ്ടെന്ന്​ നമ്മൾ മനസ്സിലാക്കുന്നു. അതിനൊക്കെ ഒപ്പത്തിൽ എത്താൻ നമുക്ക്​ കഴിയുന്നില്ല. അതിന്​ ഉത്തരവാദികൾ നമ്മുടെ എഴുത്തുകാരാണ്​. അവരാണ്​ നവീനമായ പരീക്ഷണങ്ങൾക്ക്​ തയാറാകേണ്ടത്​. നമുക്ക്​ മികച്ച ഇംഗ്ലീഷ്​ വിവർത്തകർ ഉണ്ടായിത്തുടങ്ങിയതും അടുത്തകാലത്തു മാത്രമാണ്​.

(തുടരും)