​െകെ​റോയിലെ മിഠായിത്തെരുവുകൾ -ഫസീല മെഹർ എഴുതുന്ന ഈജിപ്ത് യാത്രാനുഭവം

സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളു​ടെ സ്വ​പ്​​ന​മാ​ണ്​ ഇൗ​ജി​പ്​​ത്. പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യും ച​രി​ത്ര​വും മി​ത്തും എ​ല്ലാം ഇ​ണ​പി​രി​ഞ്ഞ്​ നൈ​ൽ​പോ​ലെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന നാ​ട്. അ​ത്ഭു​ത​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും മ​നോ​ഹാ​രി​ത​യു​ടെ​യും  അ​റ​ബി​ക്ക​ഥ​യി​ലൂ​ടെ വേ​ണം ഒാ​രോ ഇ​ഞ്ചും ന​ട​ക്കാ​ൻ. ഇൗ​ജി​പ്​​തി​ലെ കാ​ഴ്​​ച​ക​ളെ​യും അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ​യും കു​റി​ച്ച്​ എ​ഴു​തു​ക​യാ​ണ്​ മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​യും എ​ഴു​ത്തു​കാ​രി​യു​മാ​യ  ലേ​ഖി​ക. യാ​ത്ര സാം​സ്​​കാ​രി​ക പ​ഠ​നം​കൂ​ടി​യാ​യി മാ​റു​ന്നു ഇൗ ​എ​ഴു​ത്തി​ൽ.

‘ഈ ​മ​ധു​ര​ത്തി​ന് എ​ന്താ​ണ് ഇ​ങ്ങ​നൊ​രു പേ​ര്..?’

കൈ​റോ​യി​ലെ ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ൽ തെ​രു​വി​ൽ അ​ൽ ഹു​സൈ​ൻ പ​ള്ളി​ക്ക് പി​ന്നി​ലു​ള്ള ആ ​പ​ഴ​യ ക​ഫേ​യി​ലി​രു​ന്ന് ‘ഉ​മ്മ് അ​ലി’ ക​ഴി​ക്കു​മ്പോ​ൾ ആ ​ചോ​ദ്യം ഞ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ ​േക​ൾ​ക്കു​ന്ന മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ വി​ള​മ്പു​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു വെ​ളു​ത്ത് നീ​ണ്ട ആ ​മ​നു​ഷ്യ​ൻ. മു​മ്പ് ര​ണ്ടു​ത​വ​ണ വേ​റെ ക​ട​ക​ളി​ലി​രു​ന്ന് ഉ​മ്മ് അ​ലി ഉ​ത്ഭ​വ​ക​ഥ കേ​ട്ട് കൗ​തു​ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും മൂ​ന്നി​ൽ ഉ​റ​പ്പി​ക്കാ​മെ​ന്ന് ക​രു​തി​യാ​ണ് ഇ​വി​ടെ​യും ചോ​ദ്യ​മാ​വ​ർ​ത്തി​ച്ച​ത്. ഉ​യ​ർ​ന്ന പ​ല്ലു​ക​ളു​ള്ള ആ ​വി​ള​മ്പു​കാ​ര​ന് സ​ദാ ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഭാ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു. എ​ത്ര​യോ കാ​ലം മു​ന്നേ​യു​ള്ള മ​ര​ബെ​ഞ്ചു​ക​ളും പൗ​രാ​ണി​ക​മാ​യ തു​റ​ന്ന അ​ടു​ക്ക​ള​യു​മു​ള്ള ആ ​ഭ​ക്ഷ​ണ​ശാ​ല​ക്ക് ആ​ധു​നി​ക​ഭാ​വ​മു​ള്ള ഒ​രു പ​രി​ചാ​ര​ക​ൻ പോ​രാ​യ്മ​യാ​യി കാ​ണു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് തോ​ന്നു​മെ​ങ്കി​ലും സ​ത്യ​ത്തി​ൽ അ​താ​യി​രു​ന്നു പൂ​ർ​ണ​ത. കാ​ര​ണം, അ​ത് ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ൽ ആ​ണെ​ന്ന​തു​ത​ന്നെ. പ​ഴ​യ കൈ​റോ​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​മാ​ണ് ആ ​ക​ച്ച​വ​ട തെ​രു​വ്, ഒ​ത്ത ന​ടു​ക്കു ത​ന്നെ.

കൈ​റോ പ​ഴ​യ​തും പു​തി​യ​തു​മു​ണ്ട്. ആ ​സ്ഥ​ല​നാ​മം കേ​ൾ​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ത​ന്നെ പൗ​രാ​ണി​ക​ത എ​ന്ന് നി​ർ​വ​ചി​ച്ചു പോ​വും. പ​ഴ​മ​യു​ടെ കു​ലീ​ന​വും പ്രൗ​ഢ​വു​മാ​യ ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ വേ​റൊ​രു നാ​ട്ടി​ലും ഇ​ത്ര​യ​ധി​കം ഉ​ണ്ടാ​വാ​നി​ട​യി​ല്ല. കു​റെ​യൊ​ക്കെ കൈ​മോ​ശം വ​ന്നെ​ങ്കി​ലും ആ ​വീ​ഥി​ക​ളി​ലൂ​ടെ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ വേ​റേ​തോ കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്ക് ന​മ്മ​ൾ എ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. എ​ങ്ങോ​ട്ട് കാ​മ​റ തി​രി​ച്ചാ​ലും അ​തൊ​രു ഫ്രെ​യി​മാ​ണ്. ജ്യാ​മി​തീ​യ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ടെ കൃ​ത്യ​മാ​യ കൂ​ടി​ച്ചേ​ര​ലി​ൽ ഓ​രോ ചി​ത്ര​വും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​കു​ന്നു. പ​ഴ​യ​തി​ൽ​ത​ന്നെ ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക്, കോ​പ്റ്റി​ക് എ​ന്നീ ര​ണ്ട് കൈ​റോ കാ​ഴ്ച​ക​ളു​ണ്ട്. ജൂ​ത​മ​ത​ത്തി​​ന്റെ ചി​ല ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ളും കാ​ണാം. അ​ബ്ര​ഹാ​മി​ക് മ​ത​ങ്ങ​ളി​ലെ പ​ല പ്ര​വാ​ച​ക​ന്മാ​രു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളും പു​രാ​വൃ​ത്ത​ങ്ങ​ളും ക​ഥ​ക​ളും ഈ​ജി​പ്തി​ൽ പ​ല​യി​ട​ത്തു​മു​ണ്ട്. പ​ല കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി ഭ​രി​ച്ച മു​സ്‍ലിം രാ​ജ​വം​ശ​ങ്ങ​ൾ ബാ​ക്കി​വെ​ച്ച അ​ട​യാ​ള​ങ്ങ​ളും വാ​സ്തു​ചാ​തു​രി​യും സാം​സ്കാ​രി​ക​ചി​ഹ്ന​ങ്ങ​ളും ജീ​വി​ത​വു​മാ​ണ് ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക് കൈ​റോ​യു​ടെ ആ​ക​ത്തു​ക. ഈ​ജി​പ്ത് യാ​ത്ര തു​ട​ങ്ങി​യ​ത് അ​വി​ടെ​നി​ന്നാ​ണ്. ഖ​ലീ​ഫ​മാ​രു​ടെ​യും സു​ൽ​ത്താ​ൻ​മാ​രു​ടെ​യും നി​ർ​മി​തി​ക​ളി​ൽ, മി​നാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ, ഖ​ബ​റി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ, ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്.

ഉ​മ്മ് അ​ലി അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു കാ​ല​ത്ത് തീ​ന്മേ​ശ​ക​ളി​ൽ അ​വ​ത​രി​ച്ച​താ​ണ്. ക​ഫേ​യി​ലെ വി​ള​മ്പു​കാ​ര​ൻ എ​വി​ടെ​യോ കേ​ട്ട അ​തി​​ന്റെ ഉ​ത്ഭ​വ​ക​ഥ, സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ൾ​ക്കു മു​ന്നി​ൽ ഒ​രു​പ​ക്ഷേ പ​തി​വാ​യി വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​പ്പം വി​ള​മ്പു​ന്ന ക​ഥ ഞ​ങ്ങ​ളോ​ടും ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു. ‘‘(ഏ​ത് കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണെ​ന്ന​റി​യി​ല്ല) അ​ലി​യു​ടെ ഉ​മ്മ അ​ഥ​വാ ഉ​മ്മു അ​ലി, ഭ​ർ​ത്താ​വ് ര​ണ്ടാ​മ​ത് വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ദേ​ഷ്യം മൂ​ത്ത് അ​യാ​ളെ കൊ​ന്നു. എ​ന്നി​ട്ട് അ​താ​ഘോ​ഷി​ക്കാ​ൻ അ​ന്നോ​ള​മി​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന ഒ​രു പ​ല​ഹാ​ര​മു​ണ്ടാ​ക്കി നാ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്ക് വി​ത​ര​ണം​ ചെ​യ്തു. അ​താ​ണ് ഉ​മ്മ് അ​ലി.’’ ക​ഥ​യും പ​റ​ഞ്ഞ് ‘‘ഒ​ന്നു​കൂ​ടി എ​ടു​ക്ക​ട്ടെ’’ എ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ച് ചി​രി മാ​യ്ക്കാ​തെ അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ടു​ത്ത ടേ​ബി​ളി​ലേ​ക്ക് നീ​ങ്ങി. അ​വി​ടെ ഒ​രു വൃ​ദ്ധ​ൻ മ​ക​നും പേ​ര​മ​ക​നു​മൊ​പ്പം ഇ​തേ മ​ധു​രം ക​ഴി​ച്ച് ഇ​റ​ങ്ങാ​നു​ള്ള ഒ​രു​ക്ക​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​ടു​ത്ത സ്പൂ​ൺ കോ​രി വാ​യി​ലി​ടു​മ്പോ​ൾ മു​മ്പു കേ​ട്ട ഒ​രു ക​ഥ​യി​ൽ അ​ലി​യു​ടെ ഉ​മ്മ കൊ​ല്ലു​ന്ന​ത് ഭ​ർ​ത്താ​വി​​ന്റെ ര​ണ്ടാം ഭാ​ര്യ​യെ​യാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ എ​ന്നോ​ർ​ത്തു. നാ​ട്ടു​മൊ​ഴി ഏ​താ​ണെ​ങ്കി​ലും ഒ​രു മ​ര​ണം ആ​ഘോ​ഷി​ക്കാ​ൻ സൃ​ഷ്ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മ​ധു​ര​മാ​ണ് മു​ന്നി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന മ​ൺ​കി​ണ്ണ​ത്തി​ൽ പ​ത​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. പാ​ലും തേ​ങ്ങ​യും ബ്ര​ഡും പ​ഞ്ച​സാ​ര​യും പി​സ്ത​യും ഉ​ണ​ക്ക​മു​ന്തി​രി​യു​മൊ​ക്കെ ചേ​ർ​ത്തു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​യ, വാ​യി​ലി​ട്ടാ​ൽ അ​ലി​ഞ്ഞി​റ​ങ്ങു​ന്ന മ​ധു​ര​മാ​ണ് ഉ​മ്മ് അ​ലി. പ​ക്ഷേ, അ​തി​ന് ഈ ​പ​ഴ​മൊ​ഴി​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം ആ ​നാ​ടി​​ന്റെ ത​ന്നെ അ​ധി​കാ​ര​വും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വു​മൊ​ക്കെ​യാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട് കി​ട​ക്കു​ന്ന വേ​റൊ​രു പി​ന്നാ​മ്പു​റ​മു​ണ്ട്.

ഖാൻ എൽ ഖലീലിലെ തെരുവ്​

ക​ഥ പോ​കു​ന്ന​ത് 1240ക​ളി​ലേ​ക്കാ​ണ്. ഈ​ജി​പ്തി​ലെ അ​യ്യൂ​ബി ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്ന അ​സ്സാ​ലി​ഹ് അ​യ്യൂ​ബി​ന്റെ മ​ര​ണ​ത്തെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് മ​ധ്യ​പൂ​ർ​വ​ദേ​ശ​ത്തെ ത​ന്നെ ആ​ദ്യ സു​ൽ​ത്താ​ന​യാ​യി അ​ധി​കാ​രം നേ​ടി​യ ഷാ​ജ​ർ അ​ൽ ദു​ർറി​​ന്റെ കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്ക്.

ഈ​ജി​പ്തി​നെ ഏ​തു​വി​ധേ​ന​യും ആ​ക്ര​മി​ക്കാ​നു​ള്ള അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യി കു​രി​ശു​യു​ദ്ധ​ക്കാ​ർ കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന സ​മ​യ​ത്താ​യി​രു​ന്നു സു​ൽ​ത്താ​ന്റെ മ​ര​ണം. രാ​ജാ​വ് മ​രി​ച്ച​ത​റി​ഞ്ഞാ​ൽ ആ​ക്ര​മ​ണം ഉ​റ​പ്പാ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ ശ​ജ​ർ അ​ൽ ദു​ർറ് ഭ​ർ​ത്താ​വി​ന്റെ മ​ര​ണം മ​റ​ച്ചു​വെ​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ര​ഹ​സ്യ​മാ​യി അ​ട​ക്കം​ചെ​യ്തു. സു​ൽ​ത്താ​ൻ രോ​ഗ​ബാ​ധി​ത​നാ​ണെ​ന്നും സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രെ സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നും ജ​ന​ങ്ങ​ളെ വി​ശ്വ​സി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. കു​റ​ച്ചു​കാ​ലം അ​ങ്ങ​നെ പോ​യെ​ങ്കി​ലും അ​സ്സാ​ലി​ഹ് അ​യ്യൂ​ബി മ​രി​ച്ചെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ​തോ​ടെ കു​രി​ശു​യു​ദ്ധ​ക്കാ​ർ ഈ​ജി​പ്തി​നെ ആ​ക്ര​മി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, വി​ജ​യം ഈ​ജി​പ്തി​നൊ​പ്പ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ശ​ക്ത​രാ​യ ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ സൈ​ന്യം കു​രി​ശു​യു​ദ്ധ​ക്കാ​രെ പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി.

ഈ ​വി​ജ​യം പി​ന്നീ​ടും ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ച​തോ​ടെ അ​ബ്ബാ​സി കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യ സൈ​ന്യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യ മം​ലൂ​ക്കു​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ശജ​ർ അ​ൽ ദു​ർറ് പ്ര​ശ​സ്തി നേ​ടി. അ​വ​ർ​ക്ക് അ​ധി​കാ​രം ഉ​റ​പ്പാ​ക്കാ​ൻ മം​ലൂ​ക്കു​ക​ൾ അ​സ്സാ​ലി​ഹി​ന്റെ മ​ക​ൻ തു​റാ​ൻ​ഷാ​യെ വ​ധി​ച്ച് സ​ഹാ​യി​ക്കു​ക കൂ​ടി ചെ​യ്തു. അ​തോ​ടെ​യാ​ണ് ശജ​റയെ സു​ൽ​ത്താ​ന​യാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്ന​ത്.

എ​ന്നാ​ൽ, ഒ​രു സ്ത്രീ ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യാ​യ​ത് പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളെ ചൊ​ടി​പ്പി​ച്ചു. പ​ല​രും അ​തി​നെ​തി​രെ പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ചു.

അ​ബ്ബാ​സി ഖ​ലീ​ഫ അ​ൽ മു​സ്തഅ്​സിം ബി​ല്ലാഹ് ഈ​ജി​പ്തി​ന് ക​ത്ത് പോ​ലും എ​ഴു​തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ‘‘നി​ങ്ങ​ളു​ടെ രാ​ജ്യ​ത്ത് പു​രു​ഷ​ന്മാ​രു​ടെ കു​റ​വു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ ഞ​ങ്ങ​ളെ അ​റി​യി​ക്കു​ക. ഇ​വി​ടു​ന്ന് അ​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്ക് ആ​ളെ അ​യ​ക്കാ’’​മെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു' അ​തി​ലെ ഉ​ള്ള​ട​ക്കം. പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ൾ ക​ന​ത്ത​തോ​ടെ അ​ധി​കാ​ര​മേ​റ്റെ​ടു​ത്ത് വെ​റും 80 ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ​കൊ​ണ്ട് ശജ​ർ അ​ൽ ദുർ​റി​ന് സ്ഥാ​ന​മൊ​ഴി​യേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ഈ​ജി​പ്തി​ലെ മം​ലൂ​ക്ക് സു​ൽ​ത്താ​ന്മാ​രി​ൽ ഒ​ന്നാ​മ​നാ​യ ഇസ്സുദ്ദീ​ൻ അ​യ്ബക് അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. അ​യ്ബ​ക്കി​നെ ശജ​ർ വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ക്കു​ക​യും​ചെ​യ്തു. അ​ങ്ങ​നെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഭ​ര​ണ​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലും ഇ​ട​പെ​ട്ടു​ തു​ട​ങ്ങി.

ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് ഉ​മ്മ് അ​ലി ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​ത്. അ​യ്ബ​ക്കി​​ന്റെ ആ​ദ്യ ഭാ​ര്യ​യാ​യി​രു​ന്നു ഉ​മ്മ് അ​ലി അ​ഥ​വാ ര​ണ്ടാം മം​ലൂ​ക്ക് സു​ൽ​ത്താ​ൻ അ​ൽ മ​ൻ​സൂ​ർ അ​ലി​യു​ടെ മാ​താ​വ്. അ​വ​രു​ടെ പേ​രെ​ന്താ​ണെ​ന്ന് അ​റി​യാ​ൻ കൗ​തു​കം തോ​ന്നി​യെ​ങ്കി​ലും അ​ന്വേ​ഷി​ച്ച ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നും ക​ണ്ടി​ല്ല. അ​തേ​താ​യാ​ലും ‘ഉ​മ്മ് അ​ലി’ എ​ന്ന​തി​നേ​ക്കാ​ൾ പെ​രു​മ​യു​ള്ള​ത​ല്ലെ​ന്ന് ഉ​റ​പ്പ്. ആ​ദ്യ ഭാ​ര്യ​യെ കാ​ണു​ന്ന​തി​ൽ​നി​ന്ന് അ​യ്ബ​ക്കി​നെ ശ​ജ​ർ അ​ൽ ദു​ർറ് വി​ല​ക്കു​ക​യും അ​വ​രെ വി​വാ​ഹ​മോ​ച​നം ചെ​യ്യാ​ൻ നി​ർ​ബ​ന്ധി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു​വെ​ന്ന് പ​റ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇ​തി​നി​ടെ​യാ​ണ് മ​റ്റൊ​രു വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ക്കാ​ൻ ത​​ന്റെ ഭ​ർ​ത്താ​വി​ന് പ​ദ്ധ​തി​യു​ണ്ടെ​ന്ന് അ​വ​ർ അ​റി​യു​ന്ന​തും. ഇ​തി​ൽ ക​ലി​പൂ​ണ്ട ശജ​ർ താ​ൻ വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട് മാ​ത്രം സു​ൽ​ത്താ​നാ​യ അ​യ്ബ​ക്ക് ത​ന്നെ വ​ഞ്ചി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന തോ​ന്ന​ലി​ൽ അ​യാ​ളെ വ​ധി​ച്ചു. സു​ൽ​ത്താ​നെ കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത് ശ​ജ​ർ അ​ൽ ദു​ർറാ​ണെ​ന്ന് തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ മം​ലൂ​ക്കു​ക​ൾ അ​വ​രെ പി​ടി​കൂ​ടി. ത​ന്റെ ഭ​ർ​ത്താ​വി​നെ ത​ന്നി​ൽ​നി​ന്ന് അ​ക​റ്റി​യ​തി​നും കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​തി​നും ശജ​ർ അ​ൽ​ദു​ർറി​നോ​ട് പ്ര​തി​കാ​രം ചെ​യ്യാ​ൻ ഉ​മ്മ് അ​ലി​യും ഇ​റ​ങ്ങി. അ​വ​ൾ ത​​ന്റെ വേ​ല​ക്കാ​രി​ക​ളോ​ട് ശജ​ർ അ​ൽ ദു​റി​നെ അ​ടി​ച്ചുകൊ​ല്ലാ​ൻ ആ​ജ്ഞാ​പി​ച്ചെ​ന്നും അ​വ​രെ ത​ടി​ക്ക​ട്ട​ക​ൾ​കൊ​ണ്ട് എ​റി​ഞ്ഞ് കൊ​ന്നു​വെ​ന്നു​മാ​ണ് ക​ഥ. ആ ​കൊ​ല​പാ​ത​കം ആ​ഘോ​ഷി​ക്കാ​നു​ള്ള ഉ​മ്മ് അ​ലി​യു​ടെ തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​ൽ പി​റ​ന്ന മ​ധു​ര​വി​ഭ​വ​മാ​ണ​ത്രേ ‘ഉ​മ്മ് അ​ലി’.

ഉ​മ്മ് അ​ലി

സാ​മ്രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും ഭ​ര​ണ​ക​ർ​ത്താ​ക്ക​ളും അ​ധി​കാ​ര​രൂ​പ​ങ്ങ​ളും മാ​റി​യെ​ങ്കി​ലും ആ ​മ​ധു​ര​ത്തി​ന് നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്കി​പ്പു​റ​വും ഒ​രു മാ​റ്റ​വു​മി​ല്ല. ആ ​പ്ര​തി​കാ​ര​മ​ധു​രം നു​ണ​യാ​തെ ഒ​രു സ​ഞ്ചാ​രി​യും ഈ​ജി​പ്തി​ൽ​നി​ന്ന് മ​ട​ങ്ങു​ന്നു​മു​ണ്ടാ​വി​ല്ല. സം​ഭ​വം ക​ഴി​ക്കാ​ൻ അ​തി​ഗം​ഭീ​ര​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും അ​തു​ണ്ടാ​യ ക​ഥ വേ​ദ​നി​പ്പി​ച്ചു. അ​റ​ബി​ലെ ആ​ദ്യ സു​ൽ​ത്താ​ന എ​ത്ര ദാ​രു​ണ​മാ​യാ​ണ് വ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തെ​ന്ന് തോ​ന്നി. പ​ക്ഷേ, യാ​ത്ര​ക​ളി​ൽ ഒ​രു നി​യ​മ​മു​ണ്ട്. ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ വി​കാ​രം​കൊ​ള്ളാ​തെ കാ​ഴ്ച​യി​ൽ പൊ​രു​ൾ തേ​ടു​ക. അ​ങ്ങ​നെ മു​ന്നി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന പാ​ത്ര​ത്തി​ലെ അ​വ​സാ​ന​ത്തെ കോ​രി മ​ധു​ര​വും അ​ക​ത്താ​ക്കി ക​ഫേ​യി​ൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി. മേ​ൽ​പ​റ​ഞ്ഞ ക​ഥ​യി​ലെ മം​ലൂ​ക്ക് സാ​മ്രാ​ജ്യം സ്ഥാ​പി​ച്ച ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്നു.

മി​സ് രി​ക​ൾ​ക്ക് ‘ജ’ ​അ​ല്ല, പ​ക​രം ‘ഗ’ ​ആ​ണ് ശ​ബ്ദം. ഈ ​തെ​രു​വ് നി​ൽ​ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ലം ന​മു​ക്ക് ‘അ​ൽ ജ​മാ​ലി​യ’ ആ​കു​മ്പോ​ൾ അ​വ​ർ​ക്ക് ‘അ​ൽ ഗ​മാ​ലി​യ’ ആ​ണ്. ആ ​നാ​ടി​ന്റെ എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ൻ ന​ജീ​ബ് മെ​ഹ്ഫൂസും ന​ഗീ​ബ് മെ​ഹ്ഫൂ​സു​മാ​കു​ന്ന​തും അ​ങ്ങ​നെ ത​ന്നെ. മം​ലൂ​ക്കു​ക​ളാ​ണ് നി​ർ​മി​ച്ച​തെ​ങ്കി​ലും ഫാ​ത്തി​മി​ക​ളു​ടെ ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ​ക്ക് മു​ക​ളി​ലാ​ണ് ആ ​ക​ച്ച​വ​ട​കേ​ന്ദ്ര​മു​ള്ള​ത്. ഫാ​ത്തി​മി ഖ​ലീ​ഫ​മാ​രു​ടെ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​​ന്റെ ഭാ​ഗ​വും ശ്മ​ശാ​ന​വു​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ഇ​പ്പോ​ഴ​തി​ന് മു​ക​ളി​ലു​ള്ള​ത് ഈ ​കാ​ല​ത്തി​​ന്റെ ആ​വ​ര​ണ​മാ​ണ്. ലോ​ക​ത്തെ അ​നേ​ക​മ​നേ​കം സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളെ കാ​ത്ത് പു​ല​രും മു​ത​ൽ ഇ​രു​ളും വ​രെ സ​ജീ​വ​മാ​കു​ന്ന ഇ​ട​നാ​ഴി​ക​ൾ.

ഈ​ജി​പ്ത് ഒ​രു​പാ​ട് അ​ട​രു​ക​ളു​ള്ള ദേ​ശ​മാ​ണെ​ന്ന് അ​വി​ടെ കാ​ണു​ന്ന ചെ​റി​യൊ​രു ക​ല്ല് പോ​ലും ന​മ്മെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. വാ​ഴ്ച​ക​ളു​ടെ​യും വീ​ഴ്ച​ക​ളു​ടെ​യും, ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​​ന്റെ​യും അ​ടി​യ​റ​വി​​ന്റെ​യും, പ​ട​യോ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും പ​ട​ന​യി​ക്ക​ലി​ന്റെ​യു​മൊ​ക്കെ ച​രി​ത്ര​മു​ണ്ട് ഓ​രോ അ​ട​രി​ലും. ഒ​ന്നി​നു​മേ​ൽ ഒ​ന്നാ​യി അ​ടു​ക്കി​വെ​ച്ച് രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട മ​ഹാ​സാം​സ്കാ​രി​ക​ത​യും നാ​ഗ​രി​ക​ത​യു​മാ​ണ​ത്. ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​ലെ പു​രാ​ത​ന കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ ന​ര​ച്ച നി​റം കാ​ണു​മ്പോ​ൾ അ​തി​ൽ പു​ര​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളു​ടെ പൊ​ടി​യാ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നും. ചി​ല മ​നു​ഷ്യ​ർ അ​യ്യൂ​ബി​ക​ളു​ടെ​യോ തു​ലൂ​നി​ക​ളു​ടെ​യോ ഓ​ട്ടോ​മ​നി​ക​ളു​ടെ​യോ പ​ട​യാ​ളി കു​പ്പാ​യ​മ​ണി​ഞ്ഞ​വ​രാ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നും. ഇ​തി​നൊ​ക്കെ മു​മ്പേ​യു​ള്ള മ​നു​ഷ്യ​ജീ​വി​തം അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഹൈ​റോ​ഗ്ലി​ഫി​ക് ലി​പി​യും രൂ​പ​ങ്ങ​ളും ആ ​തെ​രു​വി​ൽ വി​ൽ​പ​ന​ക്കാ​യി ഒ​രു​ക്കി​വെ​ച്ച​ത് കാ​ണു​മ്പോ​ൾ വീ​ണ്ടു​മു​റ​പ്പി​ക്കും, ‘‘മ​നു​ഷ്യ​ൻ ജീ​വി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി​യ​ത് ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ല​ല്ലാ​തെ, ഈ​ജി​പ്തി​ല​ല്ലാ​തെ മ​റ്റെ​വി​ടെ​യാ​ണ്..?’’

ഇ​ബാ​ദ്, ജ്യൂ​സ് വി​ൽ​പ​ന​ക്കാ​ര​ൻ

അ​റ​ബി​ക്ക​ഥ​യി​ൽ വാ​യി​ച്ച​തി​ശ​യി​ച്ച അ​ത്ഭു​ത​വി​ള​ക്കു​ക​ളും പ​ര​വ​താ​നി​ക​ളും സു​ഗ​ന്ധ​വ്യ​ഞ്ജ​ന​ങ്ങ​ളും കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ളു​ള്ള അ​ല​ങ്കാ​ര​വ​സ്തു​ക്ക​ളും ആ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ വി​ൽ​പ​ന​ക്കു വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന അ​റേ​ബ്യ​ൻ അ​ങ്ങാ​ടി​ത്തെ​രു​വാ​ണ് ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ൽ. ക​ണ്ണ​ഞ്ചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന എ​ന്നു​പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ അ​തി​ശ​യോ​ക്തി​യാ​വി​ല്ല. ഇ​തി​നു​മാ​ത്രം നി​റ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടോ എ​ന്ന് അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്ര നി​റ​ക്കൂ​ട്ടു​ക​ളു​ണ്ട് അ​വി​ടെ. ചു​വ​പ്പും പ​ച്ച​യും നീ​ല​യും മ​ഞ്ഞ​യും ഒ​ക്കെ ക​ല​ർ​ന്നൊ​ഴു​കു​ന്ന പ്ര​കാ​ശ​മാ​ണാ​കെ. അ​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്ക് പ്ര​വേ​ശി​ച്ചാ​ൽ ഉ​ള്ളി​ലേ​ക്ക് ഉ​ള്ളി​ലേ​ക്കാ​യി തി​രി​വു​ക​ളും ഇ​ട​നാ​ഴി​ക​ളു​മാ​യി ക​ട​ക​ൾ കാ​ണാം. ഒ​രു വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ കേ​റി​യാ​ൽ ഇ​റ​ങ്ങു​ന്ന​ത് അ​ടു​ത്ത തെ​രു​വി​ലാ​ണ്. ശി​ഖ​ര​ങ്ങ​ൾ​പോ​ലെ​യ​ത് നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്നു. അ​തി​​ന്റെ പ്ര​ധാ​ന ക​വാ​ട​ത്തി​ലേ​ക്ക് പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന വ​ഴി​ക​ളി​ലും നി​റ​യെ ക​ട​ക​ളാ​ണ്. വ​ഴി​യ​രി​കി​ൽ മൈ​ലാ​ഞ്ചി​യി​ടാ​ൻ മാ​ടി​വി​ളി​ക്കു​ന്ന സ്ത്രീ​ക​ളു​ണ്ട്. അ​ധി​ക​വും സു​ഡാ​നി സ്ത്രീ​ക​ളാ​ണ്. ഒ​രു കൈ​യി​ൽ മൈ​ലാ​ഞ്ചി ട്യൂ​ബും മ​റു​കൈ​യി​ൽ ഡി​സൈ​നു​ക​ളു​ള്ള പു​സ്ത​ക​വും. തോ​ളി​ൽ പ​ണ​മി​ട്ടു വെ​ക്കു​ന്ന തോ​ൾ​സ​ഞ്ചി. ഇ​പ്പു​റ​ത്ത് മൈ​ലാ​ഞ്ചി​യി​ടാ​ൻ വ​രു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് ഇ​രി​ക്കാ​ൻ കൊ​ച്ചു സ്റ്റൂ​ളി​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​ല്ലാ​വ​രും ഒ​രേ നി​ര​യി​ലാ​ണി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. പ​ര​സ്പ​രം ഉ​റ​ക്കെ പ​ല​തും പ​റ​ഞ്ഞ് ചി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അ​വ​ർ തൊ​ഴി​ലെ​ടു​ക്കു​ന്നു. കൊ​ച്ചു പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ കൈ​നീ​ട്ടി അ​വ​ർ​ക്കു മു​ന്നി​ൽ ഇ​രു​ന്ന് മൈ​ലാ​ഞ്ചി​യി​ടു​ന്ന​ത് ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ ആ​ഗ്ര​ഹം തോ​ന്നി. ചെ​റി​യൊ​രു ഡി​സൈ​ൻ ഇ​ടം​കൈ​യി​ൽ വ​ര​ഞ്ഞു. ഡി​സൈ​ന​നു​സ​രി​ച്ചാ​ണ് കൂ​ലി. 60 പൗ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ഞാ​ൻ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​തി​ന്. ഈ​ജി​പ്തി​ലെ നാ​ണ​യം ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ പൗ​ണ്ടാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​ൻ രൂ​പ​യേ​ക്കാ​ൾ ഇ​ത്തി​രി മൂ​ല്യ​മ​ധി​ക​മു​ണ്ട്.

ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ പ​ര​മ്പ​രാ​ഗ​ത വ​സ്ത്ര​മ​ണി​ഞ്ഞ് ഫോ​ട്ടോ​യെ​ടു​ക്കാ​ൻ ക്ഷ​ണി​ക്കു​ന്ന യു​വ​തീ​യു​വാ​ക്ക​ളെ തെ​രു​വി​​ന്റെ ഒ​രു​ഭാ​ഗ​ത്ത് കാ​ണാം. മു​മ്പെ​ടു​ത്ത ആ​ളു​ക​ളു​ടെ ഫോ​ട്ടോ കാ​ണി​ച്ച് സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കു​ക​യാ​ണ​വ​ർ. പ​ല​ത​രം തീ​റ്റ​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന കൊ​ച്ചു​ക​ട​ക​ളും തെ​രു​വ് ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​രും വ​ഴി​യി​ലു​ട​നീ​ള​മു​ണ്ട്. ഇ​ട​യി​ൽ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​രം വേ​ഷം ധ​രി​ച്ച് എ​ന്തോ പാ​നീ​യം വി​ൽ​ക്കു​ന്നൊ​രാ​ളെ ക​ണ്ടു. ആ​ളു​ടെ തോ​ളി​ൽ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ത്യേ​ക ആ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള സ്വ​ർ​ണ​നി​റ​മു​ള്ള പാ​ത്ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് ഗ്ലാ​സി​ലേ​ക്ക് പ​ക​ർ​ന്നു ന​ൽ​കു​ന്ന​ത് ബെ​റി ജ്യൂ​സാ​ണ്. ചു​വ​ന്ന തൊ​പ്പി​യും കോ​ട്ടും ക​ണ​ങ്കാ​ൽ​വ​രെ ക​യ​റി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഷൂ​സും ധ​രി​ച്ച നീ​ണ്ട​താ​ടി​യു​ള്ള ആ ​ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​ര​ൻ സി​റി​യ​ക്കാ​ര​നാ​ണ്. സൂ​രി​ക​ളെ​ന്നാ​ണ് സി​റി​യ​ക്കാ​രെ വി​ളി​ക്കാ​റ്. ഇ​ബാ​ദ് എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ പേ​ര്. വ​സ്ത്ര​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും പാ​നീ​യ​ത്തെ കു​റി​ച്ചും ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​ത് അ​വ​രു​ടെ നാ​ട്ടി​ലെ ഒ​രു രീ​തി​യാ​ണെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു, ‘സി​റി​യ​ൻ സ്പെ​ഷ​ൽ’. ബെ​റി ജ്യൂ​സ് കു​ടി​ച്ചു​നോ​ക്കി, കൊ​ള്ളാം. അ​തേപോ​ലു​ള്ള വേ​ഷ​ത്തി​ൽ പ​ഴ​ച്ചാ​റ് വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഒ​ന്നു​ര​ണ്ട് പേ​രെ കൂ​ടി പി​ന്നെ​യും ക​ണ്ടു.

ഖ​ലീ​ലി​ലെ ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ർ​ക്കൊ​ക്കെ മു​റി ഇം​ഗ്ലീ​ഷെ​ങ്കി​ലും അ​റി​യാം. ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രെ ക​ണ്ടാ​ൽ പ​റ​യാ​ൻ ചി​ല്ല​റ ഹി​ന്ദി വാ​ക്കു​ക​ളും അ​വ​രു​ടെ പ​ക്ക​ലു​ണ്ട്. അ​തു​വെ​ച്ച് അ​വ​ർ ക​ട​യി​ലേ​ക്ക് ക്ഷ​ണി​ക്കും. അ​റേ​ബ്യ​ൻ വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളും ബാ​ഗു​ക​ളു​മൊ​ക്കെ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ക​ട​ക​ളി​ലു​ള്ള​വ​ർ കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടെ മി​ഠാ​യി​ത്തെ​രു​വി​ലെ താ​ള​ത്തി​ൽ വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞ് ആ​ളെ​ക്കൂ​ട്ടു​ന്ന ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​രെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കും. ഈ​ജി​പ്തി​ൽ​നി​ന്ന് മ​ട​ങ്ങു​ന്ന സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ൾ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​പോ​വാ​നു​ള്ള സു​വ​നീ​റു​ക​ളും സ​മ്മാ​ന​ങ്ങ​ളു​മാ​ണ് ചി​ല ക​ട​ക​ളി​ൽ. പി​ര​മി​ഡി​​ന്റെ​യും തു​ത്ത​ൻ​ഖാ​മ​​ന്റെ​യും സ്ഫി​ങ്സി​​ന്റെ​യു​മൊ​ക്കെ കൊ​ച്ചു​രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ. ഹൈ​റോ​ഗ്ലി​ഫി​ക് ലി​പി രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ പ​ല​ത​രം സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ, പ​ഴ​യ​കാ​ല​ജീ​വി​തം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ പെ​യി​ന്റി​ങ്ങു​ക​ളും ഫോ​ട്ടോ​ക​ളും, പാ​പ്പി​റ​സ് ചു​രു​ളു​ക​ൾ - യാ​ത്ര ഓ​ർ​ത്തു​വെ​ക്കാ​ൻ ഏ​തെ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന സ​ന്ദേ​ഹം മാ​ത്ര​മേ അ​വി​ടെ സ​ഞ്ചാ​രി​ക്കു​ള്ളൂ. ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​ലെ ഏ​റ്റ​വും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ഒ​രു ഫ്രെ​യിം, അ​തി​​ന്റെ എ​ല്ലാ ശി​ൽ​പ​ചാ​തു​രി​യും ഒ​റ്റ​നോ​ട്ട​ത്തി​ൽ കാ​ണാ​വു​ന്ന പോ​യ​ന്റാ​ണ് ബാ​ബ് അ​ൽ ഗോ​റി. അ​വി​ടന്ന് പ​ടി​ക​ളി​റ​ങ്ങി വേ​ണം അ​പ്പു​റ​ത്തെ​ത്താ​ൻ. അ​വി​ടെ​യാ​ണ് ഉ​മ്മ് ഖാ​ൽ​ത്തൂ​ൻ കോ​ഫി ഷോ​പ്.

കാ​പ്പി​യും ചാ​യ​യു​മി​ല്ലാ​തെ ഈ​ജി​പ്തി​ല്ല. വി​ശി​ഷ്ട​പാ​നീ​യ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ര​ണ്ടും. ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​ലെ ഓ​രോ തി​രി​വി​ലും ക​ഫേ​ക​ളു​ണ്ട്. വെ​റും ചാ​യ​യും കാ​പ്പി​യും കു​ടി​ക്ക​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല അ​വി​ടെ. ഒ​പ്പം പാ​ട്ടും സം​ഗീ​തോ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ വാ​യി​ക്ക​ലു​മൊ​ക്കെ​യു​ണ്ട്. ഇ​ട​യി​ൽ സൂ​ഫി​നൃ​ത്ത​വു​മാ​യി ചി​ല​ർ ന​ട​ന്നു​വ​രും. ഈ​ജി​പ്തു​കാ​ർ ക​ഥ പ​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കാ​നാ​ണ് ക​ഫേ​ക​ളി​ൽ വ​രു​ന്ന​ത്. ഇ​രി​പ്പ് മ​ണി​ക്കൂ​റു​ക​ൾ തു​ട​രും. ഇ​ട​യി​ൽ ക​ട്ട​ക​ൾ​വെ​ച്ച് ക​ളി​ക്കും. ഒ​ഴി​വാ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​താ​ണ് ഷീ​ഷ. ഏ​ത് ചെ​റി​യ ക​ട​യി​ലു​മു​ണ്ട് ഹു​ക്ക​ക​ൾ. ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​ലെ ക​ഫേ​ക​ളു​ടെ അ​ക​ത്ത​ള​ങ്ങ​ളും ഇ​രി​പ്പി​ട​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ ക​ണ്ടാ​ൽ ആ​ർ​ട്ട് ഗാ​ല​റി​യാ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നും. നി​റ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ചാ​യ​ക്കൂ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ​യും കാ​ലി​ഗ്ര​ഫി​യു​ടെ​യും ഫോ​ട്ടോ​ക​ളു​ടെ​യു​മൊ​ക്കെ സ​മ്മേ​ള​ന​മാ​ണ്. മ​ച്ചി​ൽ തൂ​ങ്ങി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ചി​ല്ലു​വി​ള​ക്കു​ക​ൾ സ്ഫ​ടി​കം​പോ​ലെ തി​ള​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ടാ​കും. രാ​ത്രി​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ വെ​ളി​ച്ചം​കൂ​ടി നി​റ​യു​ന്ന​തോ​ടെ ക​ഫേ​ക​ൾ​ക്ക് മാ​സ്മ​രി​ക​ഭാ​വം കൈ​വ​രും. സം​ഗീ​ത​വും സ​ല്ലാ​പ​വു​മൊ​ക്കെ ചേ​രു​ന്ന ആ ​അ​നു​ഭ​വം പു​തി​യ കാ​ല​ത്തി​​ന്റെ ഭാ​ഷ​യി​ൽ പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ ‘പൊ​ളി വൈ​ബ്’ ആ​ണ്.

ഖ​ലീ​ലി​ലെ, ഈ​ജി​പ്തി​ലെ ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​യ ക​ഫേ​യാ​ണ് അൽ ഫി​ഷാ​വി. 250 വ​ർ​ഷ​ത്തെ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​മു​ണ്ട​തി​ന്. നി​റ​യെ ക​ണ്ണാ​ടി​ക​ളു​ള്ള ഒ​രു ചി​ല്ലു​കൊ​ട്ടാ​രം. ആ​ർ​ച്ചു​ക​ളും പാ​നീ​സ് വി​ള​ക്കു​ക​ളും കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ളു​ള്ള മ​ര​ജാ​ല​ക​ങ്ങ​ളും ബ​ഹു​വ​ർ​ണ വെ​ളി​ച്ച​ങ്ങ​ളു​മാ​ണ് അ​തി​​ന്റെ അ​ക​ഭം​ഗി. ക​ഫേ​യു​ടെ അ​ക​ത്തും പു​റ​ത്തും ആ​ളു​ക​ളെ കൊ​ണ്ട് നി​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കും എ​പ്പോ​ഴും. ഈ​ജി​പ്തി​ലാ​കെ ചാ​യ പ​ക​രു​ന്ന രീ​തി ര​സ​ക​ര​മാ​ണ്. വ​ട്ട​ത്ത​ളി​ക​യി​ൽ ചാ​യ​ക്കും കാ​പ്പി​ക്കു​മൊ​പ്പം ഒ​രു കി​ണ്ണ​ത്തി​ൽ പ​ഞ്ച​സാ​ര​യും വെ​ള്ള​വു​മു​ണ്ടാ​കും. ചാ​യ​യും കാ​പ്പി​യും അ​വ​ർ ത​രു​ന്നു, എ​ങ്ങ​നെ കു​ടി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന​ത് കു​ടി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് തീ​രു​മാ​നി​ക്കാം. ഈ​ജി​പ്ത് കാ​പ്പി​ക്ക് ക​ടു​പ്പം വ​ള​രെ കൂ​ടു​ത​ലാ​ണ്. അൽ ഫി​ഷാ​വി​യി​ൽ അ​വ ത​രു​ന്ന പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്ര​ത്യേ​ക ഭം​ഗി​യു​ണ്ട്. മി​ന്റ് ടീ​യാ​ണ് ഫി​ഷാ​വി​യി​ൽ രു​ചി​ക്കേ​ണ്ട​ത്.

ഖ​ലീ​ലി​ലെ വേ​റൊ​രു പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ക​ഫേ​യാ​ണ് ‘ന​ജീ​ബ് മെ​ഹ്ഫൂസ് കോ​ഫീ ഷോ​പ്’. മെ​ഹ്ഫൂസ് പ​തി​വാ​യി സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചി​രു​ന്ന ഈ ​ക​ഫേ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് നൊ​ബേ​ൽ ല​ഭി​ച്ച​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഈ ​പേ​ര് സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. ഗ​മാ​ലി​യ​യി​ലെ ആ ​തെ​രു​വു​ക​ളെ അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്താ​ത്ത അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ സൃ​ഷ്ടി​യേ​താ​ണു​ള്ള​ത്! അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ നോ​വ​ൽ​ത്ര​യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യ ‘ബൈ​ൻ അ​ൽ ഖസ്റൈ​ൻ’ ഖ​ലീ​ൽ മാ​ർ​ക്ക​റ്റി​ന​പ്പു​റ​മു​ള്ള ‘ര​ണ്ട് കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ’​യു​ള്ള ന​ട​ത്ത​വും ജീ​വി​ത​വു​മാ​ണ്. ‘ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ൽ’ എ​ന്ന പേ​രി​ലൊ​രു നോ​വ​ൽത​ന്നെ​യു​ണ്ട്. ക​ഫേ​യു​ടെ പു​റ​ത്ത് ഒ​രാ​ൾ ഇ​രി​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റാ​ൻ അ​വി​ടന്ന് അ​നു​മ​തി വേ​ണം. ഉ​ള്ളി​ലെ തി​ര​ക്ക് നി​യ​ന്ത്രി​ക്കാ​നാ​ണ​ത്. ഉ​ള്ളി​ൽ പ്ര​ത്യേ​ക​വ​സ്ത്രം ധ​രി​ച്ച പ​രി​ചാ​ര​ക​രു​ണ്ട്. ഒ​രു സം​ഗീ​ത​പ​രി​പാ​ടി ന​ട​ക്കു​ന്നു. ആ ​വേ​ദി​ക്ക് പി​ന്നി​ലെ ചു​വ​രി​ൽ മെ​ഹ്ഫൂസി​​ന്റെ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. ഇ​പ്പോ​ൾ ക​ഫേ ന​ട​ത്തു​ന്ന​ത് ഒ​ബ്റോ​ൺ ഗ്രൂ​പ്പാ​ണ്. എ​ൽ ഫി​ഷാ​വി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ചാ​യ കു​ടി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട് അ​വി​ടന്ന് പാ​ട്ടും ക​ണ്ട് ഇ​റ​ങ്ങി.

ന​ജീ​ബ് മെ​ഹ്ഫൂസ് കോ​ഫി​ഷോ​പ്

ശ്ര​വ​ണ​സു​ന്ദ​ര​മാ​യ​തെ​ന്തും എ​പ്പോ​ഴും കേ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക എ​ന്ന​ത് ആ ​നാ​ടി​​ന്റെ സ്വ​ഭാ​വ​മാ​ണ്. അ​ത് ഖു​ർ​ആ​നാ​വാം, ഉ​മ്മു​കു​ൽ​സു​മി​​ന്റെ​യും അ​ംറ് ദിയാ​ബി​​ന്റെ​യും അ​റ​ബി​പ്പാ​ട്ടു​ക​ളാ​വാം, അ​റ​ബി സം​ഗീ​ത​മാ​വാം. ആ​രു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും പ്ര​സം​ഗ​മാ​വാം. എ​ല്ലാ തെ​രു​വു​ക​ളി​ലും ക​ട​ക​ളി​ലും വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും എ​പ്പോ​ഴും പി​ന്നാ​മ്പു​റ​ത്ത് ഇ​തി​ലേ​തെ​ങ്കി​ലും കേ​ൾ​ക്കാം. ഈ​ജി​പ്തു​കാ​രി​ൽ ഖു​ർ​ആ​ൻ മ​നഃ​പാ​ഠ​മാ​ക്കി​യ​വ​ർ എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് അ​ധി​ക​മെ​ന്ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​ൻ ഏ​തെ​ങ്കി​ലും വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ ഒ​ന്ന് ന​ട​ന്നാ​ൽ മ​തി​യാ​വും. ടാ​ക്സി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും സ്വ​ന്തം വാ​ഹ​ന​മാ​ണെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ക്കെ സ്റ്റി​യ​റി​ങ്ങി​ന​ടു​ത്ത് ഖു​ർ​ആ​ൻ കാ​ണാം.

ന​ട​ക്കാ​നാ​വു​ന്ന വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യെ​ല്ലാം ക​യ​റി​യി​റ​ങ്ങി ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​ൽ​നി​ന്നി​റ​ങ്ങി. അ​വി​ടെ​യൊ​രു പൊ​ലീ​സ് ഔ​ട്ട്പോ​സ്റ്റു​ണ്ട്. വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളും തി​ര​ക്കും നി​യ​ന്ത്രി​ക്കാ​ൻ എ​പ്പോ​ഴും പൊ​ലീ​സു​ണ്ടാ​വും. അ​വി​ടെ ഒ​രു കൊ​ച്ചു​പ​യ്യ​ൻ ഫു​ട്ബാ​ൾ​കൊ​ണ്ട് പ​ല​വി​ധ അ​ഭ്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ കാ​ണി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഫു​ട്ബാ​ൾ ഈ​ജി​പ്തു​കാ​ർ​ക്ക് ക​ളി​ഭ്രാ​ന്തി​ന്റെ ഉ​രു​ണ്ട രൂ​പ​മാ​ണ്. അ​വ​ൻ പ​ന്തു ത​ട്ടു​ന്ന​തി​ന് അ​പ്പു​റ​ത്തെ ഒ​രു ക​ട​യി​ൽ മു​ഹ​മ്മ​ദ് സ​ലാഹിന്റെ പേ​രും മു​ഖ​വും പ​തി​ച്ച ടീ​ഷ​ർ​ട്ടു​ക​ൾ തൂ​ക്കി​യി​ട്ടി​രു​ന്ന​ത് കൂ​ടു​ത​ൽ പൂ​രി​പ്പി​ച്ചു. ലോ​ക​ക​പ്പ് ഫൈ​ന​ൽ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ ക​ഫേ​ക​ളി​ലും ഹോ​ട്ട​ലു​ക​ളി​ലും യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​ക​ളി​ലും കൂ​റ്റ​ൻ സ്ക്രീ​നു​ക​ൾ ക​ണ്ട​തും ആ​ളു​ക​ൾ ആ​വേ​ശം​കൊ​ണ്ട​തും അ​നു​ഭ​വി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ട് അ​ത്ഭു​തം തോ​ന്നി​യി​ല്ല. പ്രാ​ദേ​ശി​ക ക്ല​ബു​ക​ളു​ടെ മ​ത്സ​ര​ത്തി​നു​പോ​ലും അ​വി​ടെ വ​ൻ ആ​വേ​ശ​മാ​ണ്.

ലേഖിക ഈജിപ്തിലെ പിരമിഡിനു മുന്നിൽ

പ​ഴ​യ കൈ​റോ​യി​ൽ ഇ​നി​യും കാ​ണാ​നേ​റെ​യു​ണ്ട്. ഖാ​ൻ അൽ ഖ​ലീ​ലി​​ന്റെ അ​ടു​ത്തു​ള്ള അ​ൽ​മുഇയി​സ് ആ​ണ് അ​ടു​ത്ത​ത്. ഇ​വി​ടെ ക​ച്ച​വ​ടം മാ​ത്ര​മ​ല്ല, വി​വി‌​ധ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളി​ലാ​യി നി​ർ​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട അ​നേ​കം സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളും കാ​ണാം. ര​ണ്ട് ക​വാ​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ന​ടു​വി​ലാ​യി വ്യാ​പി​ച്ചു​കി​ട​ക്കു​ന്ന തെ​രു​വാ​ണി​ത്. വ​ട​ക്കു​ഭാ​ഗ​ത്തെ ബാ​ബ് അ​ൽ ഫു​തു​ഹ് ഗേ​റ്റി​ൽ​നി​ന്ന് തെ​ക്കു​ള്ള ബാ​ബ് സു​വൈ​ല ഗേ​റ്റി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ക്ക​ണം. 11ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ ബ​ദ​ർ അ​ൽ ജ​മാ​ലി നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ് ഈ ​ര​ണ്ട് ക​വാ​ട​ങ്ങ​ളും. ഇ​പ്പോ​ഴും അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന മ​റ്റൊ​രു ക​വാ​ടം ബാ​ബ് അ​ൽ ന​സ്ർ ആ​ണ്. അ​ൽ മു​ഇസ് തെ​രു​വി​ൽ ന​ട​ന്നു​തു​ട​ങ്ങി​യ​ത് ഫു​തു​ഹ് ക​വാ​ട​ത്തി​ൽനി​ന്നാ​ണ്.

(തു​ട​രും)